W maju wystawy kwieciście rozwinęły się na odbiorców

Obieg po Sztuce Współczesnej to comiesięczny przegląd wystaw i wydarzeń odbywających się w polskich miastach. Zaglądamy do galerii sztuki, muzeów, centrów kultury - co czeka nas w tym miesiącu?

Wybierz miasto i eksploruj sztukę w maju!

Bielsko - Biała

Galeria Bielska BWA

Wystawa: Wspólne / Osobiste. 50 lat Instytutu Sztuk Plastycznych UŚ w Cieszynie

21.04–28.05.2023

kuratorka: Magdalena Ujma

Na wystawie zostaną pokazane najnowsze prace pedagogów związanych z Instytutem Sztuk Plastycznych w Cieszynie. Wspólnota akademików, którzy jednocześnie są artystami, stanowi specyficzny organizm. Jest w niej miejsce na przestrzenie wspólne, jest i miejsce na pielęgnowanie indywidualności. Zaprezentowane zostaną twórcze charaktery osób tworzących dzisiaj Instytut, równocześnie zostaną wyznaczone połączenia i miejsca spotkań ich praktyk artystycznych oraz dydaktycznych. -Magdalena Ujma

Więcej informacji

plakat wystawy

Bydgoszcz

Galeria Miejska BWA w Bydgoszczy

Wystawa: Kim jest Janina Węgrzynowska?

23.03-21.05.2023

Kuratorka: Paulina Olszewska

Wystawa zrodziła się z potrzeby opowieści o artystkach, których życie i twórczość są fascynujące, ale znalazły się poza obiegiem sztuki i przez to pozostają niezauważone.Kuratorka zaprosiła do współpracy osoby pochodzące z różnych środowisk, działające w odmiennych mediach i dziedzinach sztuki. Jej celem było zwrócenie uwagi na aktualność praktyki Węgrzynowskiej i ponowne umieszczenie jej w obiegu artystycznym. Istotnym aspektem jest otoczenie artystki troską i zaopiekowanie się jej spuścizną oraz archiwum. Wystawa daje możliwość nawiązania symbolicznej relacji między zaproszonymi artystkami i artystami a Węgrzynowską i jej twórczością. Będzie próbą zwrócenia uwagi na niewystarczającą obecność artystek, i to zarówno tych nieżyjących, jak i tych aktywnych na polu sztuki.

Więcej informacji

Janina Wegrzynowska, Obraz szaro-oranżowy, 1979, olej na płótnie, Kolekcja Galerii Studio (fragment), fot. Anna Zagrodzka

Elbląg

Centrum Sztuki Galeria EL

Wystawa: Ewa Cieniak "Twarzą w twarz"

30.03-07.05.2023

Kuratorka: Emilia Orzechowska

Wystawa Ewy Cieniak „Twarzą w twarz” prezentuje prace powstałe w ciągu ostatnich kilku lat. Ewa Cieniak traktuje haft jako medium bardzo elastyczne. Przybiera w jej wykonaniu różne formy, czasem malarską, innym razem bardziej graficzną, a jeszcze innym – rzeźbiarską. Ostatnio coraz częściej tworzy instalacje z wykorzystaniem włókien, tkanin i materiałów pochodzących z recyklingu.

Mają przybliżyć odbiorcy to, kim jestem, co jest dla mnie ważne i nad jakimi lękami, obawami, poprzez sztukę, staram się zapanować. A może tylko próbuję je oswoić? Odsłaniam niemal za każdym razem, przy każdym nowym wyzwaniu i projekcie, jakieś swoje miękkie tkanki. Bywa to trudne, okupione wstydem i strachem przed wystawieniem się na, tak zwany, widok publiczny. Bo mimo tego, że używam sztuki jako narzędzia i kryję się za swoją pracą – niemal wszędzie jestem ja. [...] Stając „twarzą w twarz” z przeszłością, z obawami dotyczącymi przyszłości, z prozą życia i fizjologią teraźniejszości godzę się z niedoskonałościami, pozwalam sobie na słabości i błędy. I to jest, rzec można, metafizyczny aspekt mojej artystycznej podróży. Tymczasem fizycznie i jak najbardziej realnie, namacalnie uwidacznia się to w traktowaniu materii haftu. Jest coś niezwykłego i symbolicznego w równoczesnym tworzeniu z jednej strony (po prawej) wizerunków czytelnych i „czystych”, podczas gdy w tym samym czasie po lewej stronie z udziałem przypadku powstaje wizerunek podświadomy, chaotyczny, a jednak tak bardzo prawdziwy i uwodzący właśnie tą swoją niedoskonałością i zamiast jednego portretu, powstają dwa wizerunki. - mówi artystka.

Więcej informacji

widok wystawy, fot. Wiktor Piskorz

Wystawa: Retrowersje: sobie mieszkania - miastu Starówkę

13.05-25.06.2023

Zespół kuratorski: Zuzanna Mielczarek, Maciej Olewniczak, Emilia Orzechowska, Mateusz Włodarek

Kolorowym fasadom elbląskiej Starówki daleko do naśladowczego rekonstruowania form i ornamentów z przeszłości, wtórnej dosłowności czy tandetnej imitacji. Jaka jest geneza tych zjawiskowych pierzei? Retrowersja stworzyła ramy dla powojennej odbudowy Starego Miasta, na rozpoczęcie którego Elbląg czekał ponad 40 lat, bo aż do drugiej połowy lat 80-tych. W założeniach konserwatorki Retrowersja to próba powrotu do dawnego, utraconego charakteru przedwojennego miasta wraz z jego niemierzalnymi, ulotnymi wartościami: atmosferą, duchem, nastrojem, tożsamością. Nowe kamienice wyrosły na obrysie historycznych fundamentów, wiernie utrzymując urbanistyczny układ, siatkę ulic i skalę kwartałów. Jednak forma architektoniczna nowych, postmodernistycznych budynków nie rekonstruuje przeszłości dosłownie. Architekci Szczepan Baum i Ryszard Semka pod czujnym okiem konserwatorki, sięgając do lokalnej historii, stworzyli zupełnie nowy świat. Czym w takim razie jest ta cała Retrowersja? Jak mówi prof. Maria Lubocka-Hoffmann „To trzeba po prostu poczuć…" Na wystawie zaprezentowane zostaną w dużej mierze niepublikowane dotąd archiwalne fotografie, dokumenty, rysunki, plany, artykuły prasowe, materiały video. Powojenna historia obszaru Starego Miasta zostanie opowiedziana dzięki wiedzy i archiwaliom zgromadzonym podczas niezwykle cennych rozmów przeprowadzonych z osobami bezpośrednio zaangażowanymi w odbudowę. By poszerzyć punkty widzenia na powojenną odbudowę, zespół kuratorski zaprosił do współpracy kilkanaście artystek i artystów, którzy w nawiązaniu do poszczególnych wątków poruszanych na wystawie, stworzyli autorskie formy przestrzenne, które będą prezentowane we wnętrzu Galerii EL.

fot. materiały promocyjne

Gdynia

Galeria Debiut

Wystawa: Magdalena Abakanowicz - "Wątki i osnowa"

31.03-31.07.2023

Kuratorka: Aleksandra Szwarc

Twórczość Magdaleny Abakanowicz w głównej mierze kojarzona jest z tkaniną. Dzięki eksperymentom z rozmaitymi rodzajami włókien została dostrzeżona na Międzynarodowym Biennale Tkaniny w Lozannie w 1962 roku, a trzy lata później nagrodzona Złotym Medalem na Biennale w São Paulo. Powstałe wówczas abakany zrewolucjonizowały sposób postrzegania tkaniny jako wytworu rzemiosła artystycznego, wskazały także główny temat zainteresowań artystki: fascynację biologizmem, światem natury - jej żywotnością, wzrostem, rozwojem, rozkwitem, dojrzewaniem i obumieraniem. Motyw ten stał się impulsem do poszukiwania nowego, oryginalnego języka form: od płaszczyznowego malarstwa i rysunku, poprzez reliefowe, aż do pełno przestrzennych. Artystka pomimo wielokrotnej zmiany technik i materiałów pozostała mu wierna. Uczyniła go trwałą osnową swych prac. Z poszczególnych nici i wątków snuła opowieść o Życiu i jego Istocie. W efekcie utkała „materię” bogatą, o wielu fakturach, odcieniach i barwach; „tkaninę” odmienną w formie, połączoną wyrazem.

Na obecnej ekspozycji będzie można podziwiać pierwsze obrazy artystki (powstałe jeszcze w latach sześćdziesiątych), rysunki, tkaniny, humanoidalne korpusy jutowe i metalowe, druciane ptaki

Więcej informacji

plakat wystawy

Gorzów Wielkopolski

Miejski Ośrodek Sztuki w Gorzowie Wielkopolskim

Wystawa: Łukasz Dziedzic - Wszystko, co czuję

17.03-7.05.2023

kuratorka: Emilia Orzechowska

Wszystko co czuję rozgrywa się nie tylko w skali mikro, czyli najbliższego świata: cielesności, seksualności, emocji, bliskich relacji, momentów formujących osobowość, ale także w skali makro, czyli stosunku do kraju, świata i ludzkości. Te dwie perspektywy służą jako budulec do tworzenia nowego uniwersum. Przenikają się w formie luźnego wizualnego notatnika, w którym mieszają się detale z życia, sceny odwołujące się do historii kultury, sztuki, obrazy inspirowane zdjęciami z gazet, rodzinnych albumów, fotkami z iPhone'a, zbiorami z internetu czy snami. Notatki w warstwie formalnej są niejednorodne, uciekające od stylu i maniery. Są zbiorem często niejasnych i niejednoznacznych emocji.

Więcej informacji

Łukasz Dziedzic, Patronus, 200x150cm, 2023

Wystawa: Parada, czyli podobieństwo do osób i zdarzeń

21.04-28.05.2023

kurator: Stach Szabłowski

Wystawa, na którą składa się wybór prac Kasi Kmity z ostatnich dwóch dekad, to opowieść mieszcząca w sobie kilka wątków splatających się w wielowymiarowej postawie wrocławskiej artystki. Bohaterką jednego z nich jest Kmita jako współczesna artystka wizualna, która odkrywa i reaktywuje tradycyjne, często zapomniane, a czasem również niedoceniane techniki plastyczne, takie jak wycinanka w papierze czy obrazy wyklejane ze słomy. W innym na plan pierwszy wysuwa się postać portrecistki, zafascynowanej znajomymi, nieznajomymi, a czasem również wymyślonymi osobami, którymi zaludnia swoje prace. Protagonistką jeszcze innego wątku jest uważna i zarazem czuła obserwatorka życia społecznego, jego rytuałów i manifestacji, w których uczestniczy i na które jednocześnie patrzy z dystansu. W narrację wystawy wpisany jest także wątek Kasi Kmity jako artystki-inscenizatorki, której sztuka jest rodzajem plastycznego teatru; scenami są tu powierzchnie obrazów, w rolach głównych występują wizerunki z życia wziętych postaci, a scenariusze autorka pisze do spółki z rzeczywistością. Wystawa pomyślana jest jako parada prac i pojawiających się w nich osób, a także sekwencja utrwalonych przez artystkę zdarzeń.

Najwcześniejsze dzieła pokazywane na „Paradzie” pochodzą z roku 2004, w którym wrocławska artystka rozpoczyna eksperymenty z tak zwaną gwiozdą - zakorzenioną w tradycji sztuki ludowej techniką wycinanki w papierze. W późniejszym okresie zaczęła się odnosić również do innego pochodzącego z folkloru stylu wycinanki – kodry. W ludowych tradycjach Kmita odkryła medium niezwykle plastyczne zarówno w sensie wizualnym jak i symbolicznym, techniki sprzyjającą budowaniu narracji, a także całego równoległego świata, w którym podobieństwo do autentycznych osób i zdarzeń jest zamierzone i nieprzypadkowe.

Więcej informacji

plakat wystawy

Wystawa: BEZ TYTUŁU (EMOCJONALNE ARCHIWUM)

13.05-25.06.2023

kurator: Romuald Demidenko

Galeria handlowa od dawna nie cieszyła się popularnością. Nie było już tłumów podziwiających witryny. Zostało zamknięte kino, które było ostatnią nadzieją miejsca. Dwójka artystów zdecydowała się odwiedzić opuszczony budynek. Chcieli stworzyć nowe dzieła i tchnąć życie w puste przestrzenie. Zaprojektowana przez nich instalacja umieszczona w atrium miała nawiązywać do klasyki environmentu. Wierzyli, że ich wspólne dzieło będzie inspirować. Tuż przed otwarciem okazało się, że prezydent wydał decyzję o zburzeniu budynku. Na jego miejscu miała powstać galeria sztuki.

Artyści nie tracili wiary, że ich dzieło i historia galerii handlowej będą mogły być opowiedziane w innym miejscu. Zaplanowali rekonstrukcję instalacji. Zestawienie prac dwójki artystów tworzyło formę przestrzenno-symboliczną, w której każdy element zakorzeniony był w indywidualnym doświadczeniu, a zarazem stanowił próbę interpretacji najnowszej historii. Instalacja składała się z wieloelementowych asamblaży, które przypominały gabloty reklamowe, wykorzystujące grafiki, obiekty znalezione i półpłynne materiały. Otaczały je prace malarskie, w których pojawiał się tekst i narracje dotyczące migracji czy języka.

Więcej informacji

fot. materiały promocyjne

Katowice

Galeria BWA Katowice

Wystawa: Suita małośląska

30.03 - 7.05.2023

Zasadniczym tematem wystawy jest granica łącząca (nie dzieląca) województwo śląski z małopolskim, którą zlokalizowano w okolicach rzeki Soły we wsi Łęki oraz terenów Śląska Cieszyńskiego z granicą na rzece Olzie (obie te miejscowości są miejscami urodzenia i dorastania autorów wystawy). Specyfika życia na obszarach pomiędzy łączy regionalizmy w intrygujące konglomeraty praktyk codzienności, zwyczajów, menalności, kodów kulturowych, języka i wizualności. Jest to również podróż do zakodowanej przestrzeni rodzinnej, która wciąż odgrywa pierwszoplanową rolę w formowaniu przeżyć, doświadczeń, decyzji i inspiracji.

Więcej informacji

fot. materiały prasowe

Wystawa: „PLAYPEN” Mateusz Dąbrowski

13.05–25.06.2023

Kurator: Tomasz Dąbrowski

Na wystawie w katowickiej Galerii Sztuki Współczesnej BWA prezentowane są wybrane dzieła artysty, powstałe w latach 2015-2023. Wystawa ma charakter przeglądu twórczości artysty, z podziałem na trzy obszary zainteresowań, w trzech kolejnych okresach czasu. W ostatnich latach powstały obiekty nawiązujące do baumanowskiego sformułowania „płynnej nowoczesności”. Poruszają tematy dręczących człowieka lęków oraz nieokreślonego dyskomfortu, jaki odczuwa w obszarze swojej psychiki. Dotyczą poczucia niepewności jednostki wobec fragmentaryczności, braku ciągłości oraz epizodyczności świata. Nieustannie oscylują pomiędzy niestabilnością, a poszukiwaniem równowagi.

Mateusz Dąbrowski, MIRRORS, 2015, zdjęcie dzięki uprzejmości artysty

Kielce

Muzeum Narodowe w Kielcach

Wystawa: POLSKI MĘŻCZYZNA 1910–2010

23.05–15.10.2023

kuratorka: Iwona Rajkowska

W okresie 1910–2010 sztuka nowoczesna w pełni zaistniała, rozwinęła i ugruntowała się w kulturalnej codzienności. Wystawa zaprezentuje ewolucję w przedstawianiu postaci mężczyzny w malarstwie i rzeźbie w danym okresie. Na ekspozycji będzie można zobaczyć przykłady zarówno śmiałej obrazowo czy kolorystycznie figuracji, jak i XX-wiecznego realizmu, w tym polskiego realizmu socjalistycznego (socrealizmu). Akcent położony zostanie na jakościach malarskich i rzeźbiarskich – przykłady rzeźby są tu szczególnie cenne, ponieważ prezentowana jest ona w kieleckim Muzeum niezmiernie rzadko. Podstawą selekcji prac są bardzo obszerne ikonograficznie kolekcje polskich muzeów, w rezultacie czego zostaną zaprezentowane wartościowe obiekty rzadziej do tej pory pokazywane czy publikowane.

Zbigniew Pronaszko, Portret Architekta, ok. 1919, olej, tektura, Własność Muzeum Narodowe w Warszawie

Pałacyk Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku, oddział Muzeum Narodowego w Kielcach

Wystawa: Imaginarium afrykańskie Henryka Sienkiewicza

25.04–29.10.2023

Kurator: Łukasz Wojtczak

Podróż pisarza do Afryki w latach 1890–1891 zbiegła się z apogeum kolonializmu europejskiego na tym kontynencie. Główne powody afrykańskich ekspedycji to przede wszystkim: pasja poznawcza, badania naukowe, szukanie inspiracji twórczych – dziennikarskich i literackich. W przypadku autora W pustyni i w puszczy wydaje się, że wszystkie te czynniki skłoniły go do podjęcia decyzji o podróży – trudnej, wymagającej dobrego zdrowia, układów i pieniędzy. Pokłosiem kilkumiesięcznego pobytu w Afryce są Listy z Afryki publikowane w „Słowie” od 31 stycznia 1891 do 27 lutego 1892 roku. Stanowią one bogate źródło dla badaczy. Na szczególną uwagę zasługują opisane przez Sienkiewicza formy działalności Europejczyków związane z ekspansją kolonialną: handel egzotycznymi towarami, ale także ludźmi, tworzenie struktur administracji – bezwzględnej, nastawionej na wyzysk tubylców, narzucanie własnych norm i praw kosztem łamania miejscowych systemów, korupcja, rozwijająca się propaganda kolonialna. Pisarz przekonał się, jak wyglądało agresywne zawłaszczanie i penetrowanie obcych terytoriów. Wskazał na groźne konsekwencje tych zjawisk dla Afrykańczyków. Na wystawie zostaną zaprezentowane dzieła malarskie, grafiki, fotografie, nawiązujące do poruszanych na ekspozycji wątków, miejsc i ludzi, ale także przedmioty codziennego użytku, związane z kulturą krajów, w których autor Trylogii gościł. Całość będzie opowieścią o skutkach szerzenia idei imperialnych na przełomie XIX i XX wieku.

Więcej informacji

fot. materiały prasowe

Kraków

Bunkier Sztuki

Wystawa: Blisko ciała. Wystawa prac z Kolekcji Bunkra Sztuki

Otwarcie: 17 marca 2023

Kuratorka: Agnieszka Mazoń-Żywolewska

Na wystawie Blisko Ciała prezentowane jest ponad 40 dzieł polskich i zagranicznych artystów z kolekcji galerii Bunkier Sztuki. Twórcy obrazów, fotografii, filmów, obiektów i instalacji wykorzystują potencjał ciała w różnorodny, często bezkompromisowy sposób, rozszerzając pole interpretacji poza kategorie czysto estetyczne, dotykając spraw trudnych i niewygodnych, ale ważnych społecznie. Dzieła zaprezentowane na wystawie opowiadają o nas samych – zamkniętych w ciele przypisanym przez naturę, ale także o próbach przełamywania kulturowych stereotypów. Ujawniają dane nam bogactwo środków wyrazu, gestów i możliwości snucia niezliczonych historii z życia swojego i innych.

Więcej informacji

Karol Radziszewski, z cyklu Studium do rannego powstańca, 2011, fotografia, 30 × 20 cm, Kolekcja Bunkra Sztuki

Cracow Art Week KRAKERS

XII edycja pod hasłem "Art always wins!"

12-19.05.2023

W Programie Głównym uczestniczy blisko 60 podmiotów. Do sekcji Miasto zapraszane są uznane galerie i miejsca z wieloletnią tradycją, rozpoznawalne w artystycznej tkance miasta. Art Agenda Nova zaprasza na wystawę ,,AI dreaming + three wagnerites” Normana Leto, w BWA ZBK zobaczymy Magdalenę Lazar i jej ,,Coco de mer”, a w Domu Utopii obejrzeć można realizowany we współpracy z Teatrem Łaźnia Nowa projekt ,,Ławica” Aleki Polis. Bardzo obiecująco zapowiadają się także wystawy zbiorowe, między innymi ,,Materialność rozmowy” Elementarza dla mieszkańców Miast, ,,This exhibition doesn’t exist” Kolektywu OWL czy debiutujący w programie Art Industry Standard z ,,69g”. We współpracy z Uniwersytetem Pedagogicznym w Krakowie przygotowane zostaną 3 wystawy: “Wystawa ornitologiczna” w CSW Wiewiórka, “КРЕАТИВНИЙ СПРОТИВ - CREATIVE RESISTANCE” w Składzie Solnym oraz “Połączenia” w budynku Poczty Głównej. Flagową częścią wydarzenia jest konkursowa sekcja Laboratorium, często rozgrywająca się w nietypowych lokalizacjach i okolicznościach. Wśród tegorocznych 10 laureatów znajdziemy projekty łączące sztukę z działalnością tatuatorską, performance przy stanowisku archeologicznym, wystawę w opuszczonej aptece szpitalnej, wspólne tworzenie nietypowego pomnika utraconego dzieciństwa czy interaktywno-multimedialną spektakularną instalację site-specific.

Ponadto jak co roku w ramach Programu Towarzyszącego uczestnicy KRAKERSa będą mogli wziąć udział w dedykowanych oprowadzaniach w instytucjach kultury, spacerach szlakiem krakowskich galerii i dzielnic z cyklu Kultour, spotkaniach autorskich, projekcjach filmowych czy zajęciach edukacyjnych dla dzieci.

KRAKERS to wydarzenie otwarte na happeningi, akcje, eksperymenty, manifesty i koncerty. W trudnych geopolitycznie i ekonomicznie czasach organizatorzy wyrażają wiarę w nadrzędną rolę sztuki, jako immanentnej części życia jednostki. Hasło „Art always wins!” podsumowuje ponad dziesięcioletnie wysiłki w tworzeniu programu, wspieraniu artystów i konsekwentnym ukazywaniu ich twórczości szerokiej publiczności. Wszyscy mierzymy się z wyzwaniami i poszukiwaniem nadziei, a wielu znajduje ją właśnie w procesie kreacji, w kontakcie ze sztuką. Co roku odbiorcom i artystom zadawane jest pytanie o miejsce sztuk wizualnych w życiu kulturalnym i społecznym, prowokując do refleksji i działania pod hasłem przewodnim.

Więcej informacji

widok ekspozycji, fot. Patryk Olczyk

Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK

Wystawa: Artyści z Krakowa. II Grupa Krakowska

30.03-24.09.2023

Kuratorka: Maria Anna Potocka

W 1957 roku powstała II Grupa Krakowska – stowarzyszenie niezależnych artystów, myślących każdy inaczej, ale tak samo oddanych sztuce. Byli indywidualistami, jednak łączyło ich zainteresowanie nowoczesnością. Podstawowym warunkiem zaproszenia do Grupy była „nerwica” twórcza – wyczucie narkotyku związanego z uprawianiem sztuki. Takim podejściem II Grupa Krakowska o kilka lat wyprzedziła Fluxus. Stała się polską awangardą postmodernizmu. Wbrew nazwie członkami mogli być również artyści z innych miast. Na wystawie zobaczyć można prace m.in.: Marii Jaremy, Tadeusza Kantora, Jerzego Nowosielskiego, Marii Pinińskiej-Bereś czy Jonasza Sterna.

Więcej informacji

Jerzy Nowosielski, Dziewczyny na statku, 1981, olej / płótno, 80 × 100 cm, Kolekcja Galerii Starmach, fot. M. Gardulski

Wystawa: Jakub Julian Ziółkowski - Jesteście moi

30.03-24.09.2023

Kuratorka: Delfina Jałowik

Wystawa w MOCAK-u to pierwsza tak obszerna prezentacja twórczości artysty. Na wystawie znajduje się ponad 100 prac, wśród nich wielkoformatowe obrazy, rozbudowane instalacje, precyzyjne rysunki oraz monotypie, niewielkie rzeźby i obiekty ceramiczne. Specjalnie na wystawę powstały monumentalny obraz Sen o życiu oraz totemiczna rzeźba Duch naszego ludu, eksponowana na zewnątrz. Jesteście moi jest manifestem życia oraz nadrzędnych procesów, rządzących wszystkim, co istnieje. To refleksja o trwaniu, zasadach funkcjonowania człowieka w świecie oraz o tym, jak ten świat się zmienia.

Wystawie towarzyszy obszerna polsko-angielska publikacja z tekstami: Olgi Tokarczuk, Cecilii Alemani, Bartłomieja Dobroczyńskiego, Kajetana Młynarskiego, artysty oraz kuratorki wystawy, wydana wspólnie przez MOCAK i wydawnictwo Hatje Cantz.

Więcej informacji

Jakub Julian Ziółkowski, Logos, 2021, olej, technika mieszana / płótno, 210 × 160 × 23 cm, courtesy J. J. Ziółkowski, fot. M. Torbus

Wystawa: Powrót do ceramiki

30.03-17.09.2023 w Galerii Alfa

Kuratorka: Mirosława Bałazy

Powrót do ceramiki to wystawa prac artystów współczesnych, którzy w swojej praktyce sięgają po medium ceramiki. Rdzeniem ekspozycji są prace z Kolekcji MOCAK-u: Feika Beckersa, Burçak Bingöl, Nschotschi Haslinger, Agaty Kus, Justyny Smoleń i Jakuba Juliana Ziółkowskiego. Poza tym na wystawie znajdą się realizacje Wojciecha Ireneusza Sobczyka, Aleksandry Liput, Natalii Kopytko i Tomka Kulki. Na wystawie zobaczymy prace obejmujące niemal pełną skalę możliwości tego medium – od hiperrealistycznych przedstawień natury, do obiektów przypominających destrukty. Powrót do ceramiki prezentuje bardzo różne koncepcje artystyczne. Pojawiają się w nich fragmenty natury, obiekty przywołujące na myśl obrzędy, przedmioty banalne oraz teksty. W tych pracach można znaleźć emocje, ironię, prześmiewczość, nawet duchowość.

Więcej informacji

Wojciech Ireneusz Sobczyk, Bruma, 2020, ceramika, 135 × 145 × 30 cm (fragment), courtesy Galeria LETO, W.I. Sobczyk

Muzeum Narodowe w Krakowie

Wystawa: Wilno, Vilnius, Vilne 1918–1948. Jedno miasto – wiele opowieści

24.05–3.09.2023

Kuratorzy: Giedrė Jankevičiūtė, Andrzej Szczerski

Na wystawie w Muzeum Narodowym w Krakowie – poprzez obrazy, grafiki, zdjęcia i inne prace ówczesnych twórców – zaprezentowany zostanie wizerunek Wilna w powikłanym okresie historycznym 1918–1948. W tym czasie miasto przechodziło z rąk do rąk – stawało się częścią Polski i Litwy, było zajmowane przez hitlerowców i wojska radzieckie. Okupacje i wojny radykalnie zmieniły populację Wilna i jego strukturę społeczną, głęboko odcisnęły się też na materialnej tkance miasta – jego architekturze i urbanistyce.

Na ekspozycji znajdą się dzieła wileńskich artystów przechowywane w polskich i litewskich instytucjach dziedzictwa kulturowego. Obok znanych i wielokrotnie przedstawianych dzieł klasyków wileńskiej sztuki, m.in. Ferdynanda Ruszczyca, Jana Bułhaka, Ludomira Sleńdzińskiego, Bronisława Jamontta, Michała Rouby, Jerzego Hoppena, na wystawie pojawią się także obrazy i grafiki młodszego pokolenia, do którego należeli m.in. Hanna Milewska, Józef Horyd czy Hadassa Gurewicz-Grodzka. Niektóre ich dzieła zostaną pokazane po raz pierwszy. Przebłyski awangardy na artystycznej scenie Wilna, uchodzącej za ważny ośrodek neoklasycyzmu, będą reprezentowane przez obrazy Vytautasa Kairiūkštisa i jego kolegę Władysława Strzemińskiego, zdjęcia studenta Bauhausu Mojżesza Worobiejczyka (Moï Ver), akwarele Bencjona Michtoma, a także model słynnego pomnika Adama Mickiewicza autorstwa Zbigniewa Pronaszki. Wizerunek Wilna poszerzy dział litewski, złożony z pejzaży i portretów Vladasa Drėmy, Antanasa Gudaitisa, Juozasa Mikėnasa, Algirdasa Petrulisa i Adomasa Varnasa. Zwieńczeniem narracji będą dzieła zrodzone z nostalgii za utraconym Wilnem, w tym grafiki i obrazy Andrzeja Wróblewskiego, wybitnej postaci polskiej sztuki powojennej, zainspirowane doświadczeniami z młodości spędzonej w Wilnie.

Więcej informacji

Ludomir Sleńdziński (1889-1980), Gazeciarka (Dziewczyna z gazetami), olej na płótnie, 1929, Muzeum Śląskie w Katowicach

Wawel

Wystawa: WYSPIA. Sztuka współczesna na Zamku Królewskim na Wawelu

26.01-30.11.2023

Kuratorka: Agnieszka Jankowska-Marzec

To nie zdarza się często. Dzieło sztuki na wyciągnięcie ręki – przejrzymy się w nim, dotkniemy go, a dzięki formalnym zabiegom zobaczymy zabytkowe otoczenie w niecodziennych barwach. Zamek Królewski na Wawelu nie przestaje zaskakiwać w 2023 roku. Już 26 stycznia na dziedzińcu zewnętrznym stanie Wyspia. To współczesna instalacja artystyczna Kingi Nowak inspirowana twórczością Stanisława Wyspiańskiego, która w symboliczny sposób spełnia jedno z jego największych marzeń – pozostawienia swojego śladu w tym wyjątkowym miejscu.

Dr Agnieszka Jankowska-Marzec, kuratorka instalacji zwraca uwagę, że autorka Wyspii podąża tropem wawelskich fascynacji Wyspiańskiego, równocześnie czerpiąc inspirację z jego witraży i malarstwa ściennego znajdującego się w krakowskim kościele oo. Franciszkanów. – Kolorystyka witraży, o głębokich, nasyconych barwach, rozświetlonych przez przenikające przez nie światło, sprzymierzona z geometrycznymi motywami, kratownicą obecną w malarstwie ściennym wpłynęła na ostateczną formę instalacji o wieloznacznym tytule Wyspia – stwierdza Agnieszka Jankowska-Marzec.

–Wyspia to Wyspiański – otwarty, bezgraniczny, nieskończony. Ale też „wyspa” – fragment, odrębne miejsce, które, mam nadzieję, zmienia naszą optykę i pozwala na zobaczenie świata w zdecydowanych, intensywnych kolorach – mówi Kinga Nowak, autorka instalacji.

Więcej informacji

Kinga Nowak, Wyspia, fot. Jeremi Dobrzański

Wystawa: Beksiński. Rzeźby

26.04-01.10.2023

Kuratorzy wystawy: Małgorzata i Marcin Gołębiewscy

Niemal nieznane oblicze Zdzisława Beksińskiego, artysty – rzeźbiarza poznamy w Ogrodach Królewskich na Wawelu. Wszystko za sprawą nowej, zachwycającej i nieoczywistej ekspozycji w plenerze zatytułowanej Beksiński. Rzeźby. Zobaczymy 14 intrygujących prac artysty, które w renesansowym otoczeniu zyskują nowy sens interpretacyjny. Jasność i bujność świata natury, z których słyną wawelskie ogrody spotkają się na wystawie z mrokiem i niepokojem wyrażonym w dziełach Beksińskiego wciąż otoczonych aurą tajemnicy.

Na wystawie zobaczymy cykl rzeźb zatytułowany Głowy. Tworzą je odlewy w brązie, wariacje na temat ludzkiej czaszki oraz płasko opracowane reliefy. Wśród znaczących dzieł artysty znalazły się także odlewy dwóch, poruszających rzeźb monumentalnych: Hamlet i Makbet.

Więcej informacji

widok ekspozycji, fot. Jeremi Dobrzański

Legnica

43. edycja Legnickiego Festiwalu SREBRO

25.04-16.07.2023

Legnicki Festiwal SREBRO to jeden z największych w Europie przeglądów prezentujących, promujących i dokumentujących działania w zakresie szeroko pojętej biżuterii artystycznej – niszowej dziedziny plasującej się na pograniczu sztuki, rzemiosła i designu. Wydarzenie organizowane jest przez miejską Galerię Sztuki od ponad czterdziestu lat. Każdego roku w maju w Legnicy mają miejsce liczne wystawy biżuterii, prezentujące kilkaset obiektów autorstwa artystów z Polski i zagranicy, a także wydarzenia towarzyszące, m.in. seminarium pt. „Granice Sztuki Globalnej”. Program Festiwalu po raz kolejny obejmuje szereg wydarzeń skupionych wokół autorskiej biżuterii. Na tegoroczną edycję złożyło się 12 ekspozycji unikatowej biżuterii artystycznej, plakatów i fotografii, usytuowanych w 8 miejscach prezentacji w sercu miasta. Na wystawach zobaczyć będzie można łącznie ok. 1000 obiektów biżuterii i designu, autorstwa blisko 300 artystów z kilkudziesięciu krajów.

Konkurs dedykowany jest projektantom i twórcom biżuterii artystycznej. Co rok odbywa się pod innym hasłem, nadającym twórczym poszukiwaniom kontekst społeczno-kulturowy. W tym roku tematem Konkursu została JAKOŚĆ. Zespół jurorów w składzie: prof. Sławomir Fijałkowski (Polska), prof. Piotr Korduba (Polska) David Sandu (Rumunia), prof. Ludmila Šikolová (Czechy), Ana Pina (Portugalia) ocenił 317 prac 189 artystów z 30 krajów. Na pokonkursowej, głównej wystawie Festiwalu zobaczymy prace 40 zakwalifikowanych artystów z 16 krajów. Pozostałe (niezakwalifikowane) prace trafią na tradycyjny pokaz pt. Holownia, gdzie odbiorcy będą mogli skonfrontować własne odczucia z werdyktem jurorów.

Więcej informacji

Ebba Katarina Bruce, Własna droga obiekt, srebro, żywica, 2022

Łódź

Galeria AOKZ Artokiełznanie

Wystawa: Taka piękna katastrofa

15.04-11.05.2023

“Taka piękna katastrofa” to wystawa dwóch artystów z Gdańska - Macieja Salamona i Adama Witkowskiego. Obydwaj są wykładowcami tamtejszej Akademii Sztuk Pięknych, a poza aktywnością na szeroko pojętym polu sztuk wizualnych są również muzykami tworzącymi duet „Nagrobki”. Często współtworzą swoje prace, ale tym razem zaprezentują dwie indywidualne wypowiedzi.Tytułowa katastrofa to nawiązanie do historycznych wydarzeń związanych z zatonięciem w 1912 roku brytyjskiego transatlantyka Titanic sprzed dokładnie 111 lat oraz rodzaj antyklątwy, zaklęcia odczarowującego przyszłość nowo powstałej galerii Artokiełznanie. Tu katastrofa nie nastąpi, ona już się zdarzyła, a to co obserwujemy na wystawie to ślady tego, co po niej pozostało - rozbitkowie żyjący w odmętach i toczący swoje życie po życiu, komunikujący się runami zapisanymi przy pomocy roślin oraz rysunków na skórze.

Więcej informacji

Maciej Salamon, Takie piękne speedo, akryl i mazaki na płótnie, 2022

Muzeum Sztuki w Łodzi | ms1

Wystawa: Andrzej Marian Bartczak. POST-QUAM

14.04.-10.09.2023

kurator: Andrzej Biernacki

Wystawa jest przeglądem wybranych prac artysty: rysunków, malarstwa, ceramiki, obiektów i instalacji składających się na tytułowy cykl „Post quam”, realizowany od roku 1979 do dzisiaj. Prace są inspirowane wydarzeniami z życia artysty, które, jak pisze „zostawiły niezatarte bruzdy w myślach, uczuciach i rozumie” i mają charakter autobiograficzny. Według autora znaczenie tytułu może odnosić się także „do wszelkiej twórczości rozumianej jako trwający w czasie, intencjonalny i precedensowy proces”, w którym dzieła wyrastają na gruncie innych dzieł. Zmaltretowane procesem twórczym materie Bartczaka, przywodzą na myśl „odpady” zbrojnych konfliktów, tego, co z wojny jako cywilizacji śmierci pozostaje, z kruchą ex definitione ceramiką, która jako niemal jedyna zostaje po cywilizacjach życia… Wzruszyć strukturą dzieła staje się naczelną ideą Bartczaka, a za nim – twórców wystawy.

Więcej informacji

Andrzej Marian Bartczak, materiały kuratorskie, 2023, dzięki uprzejmości Muzeum Sztuki w Łodzi

Wystawa: Ewa Latkowska-Żychska. Puls-y

28.04.-27.08.2023

kuratorka: Paulina Kurc-Maj

Wystawa poświęcona twórczości profesor Ewy Latkowskiej-Żychskiej prezentuje prace wykonane jej własną techniką czerpania papieru i techniką japońską. To kunsztowne, swego rodzaju malarstwo, odzwierciedlające bogactwo struktury zastosowanej materii. „Puls-y”, czyli rytmy przyrody i życia, jak twierdzi artystka: „papier powstaje przez ciągły ruch i w nim udaje się zapisać tę energię działania”.

Profesor Ewa Latkowska-Żychska jest założycielką istniejącej od 1999 roku unikatowej Pracowni Papieru w Akademii Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi. Wystawa jest realizowana w ramach serii prezentacji dokonań środowiska artystycznego związanego z łódzką Uczelnią.

Więcej informacji

Ewa Latkowska-Żychska, Z czerwienią, 2018, papier ręcznie czerpany techniką własną, 325 x 106 cm, dzięki uprzejmości autorki

Wystawa: Henryk Stażewski. Późny styl

21.04.-27.08.2023

kurator: David Crowley

Henryk Stażewski, postać-legenda, należał do grona autentycznych pionierów awangardy lat 20. i 30. poprzedniego stulecia. Tytułowy „późny styl”, którego symptomy obserwujemy już w latach 50., pokrywa się w znacznej mierze z jego twórczością powojenną, kiedy to zmagał się wyzwaniem bycia artystą w zmieniających się warunkach społeczno-politycznych i kulturowych oficjalnie chwalony, staje się ważną postacią dla opozycji lat 80., do której się zbliżył. Wystawa przygotowana przez irlandzkiego kuratora Dawida Crowleya pomyślana jest jako niezwykły wehikuł przemierzający czasy, nurty, kierunki, w celu odpowiedzi na pytanie: jaki kształt przybrała imaginowana (jeszcze) w awangardowej twórczości przedwojennej – PRZYSZŁOŚĆ.

Więcej informacji

Henryk Stażewski, Relief 2, 1972, kolekcja Muzeum Sztuki w Łodzi

Muzeum Sztuki w Łodzi | ms2

Wystawa: Włodzimierz Pawlak. Dzienniki 1989-2022

10.03–11.06.2023

kurator: Andrzej Biernacki

Prezentacja kompletu Dzienników, szczególnej części malarskiego dorobku Włodzimierza Pawlaka, następuje w czasie kryzysu cech i wartości, które zrębytego właśnie cyklu konstytuują przede wszystkim: ekstremalnej introwersji,benedyktyńskiej pracy i trwania przy efektach odwiecznego medium. Pomimo niekończących się prób powtórzeń tych samych czynności, malarstwo to nie ma w sobie nic mechanicznego. Jest instynktowne, nieprecyzyjne, swobodne. Jak wyjdzie. Bo choć Pawlak od dawna nie maluje postaci ludzkich, to, co maluje, jest niesłychanie ludzkie. Rodzaj tej jego malarskiej humanistyki, mimo że zredukowanej do najprostszych gestów, angażuje nasze ośrodki zarówno intelektualne, jak i emocjonalne, dając przeżycie totalne.

Więcej informacji

Włodzimierz Pawlak, Dziennik A, Litera Z, Ź, Ż, 1988, kolekcja Muzeum Sztuki w Łodzi

Orońsko

Centrum Rzeźby Polskiej

Wystawa: Monika Drożdżyńska - Jota złośnica

15.04.–11.06.2023 w Galerii Kaplica

Kuratorka: Paulina Kuhn

Na wystawie Jota złośnica pokazywanej w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku Monika Drożyńska nawiązuje do walk o polską ortografię z przełomu XVIII i XIX wieku i pozwala materializować się historii na własnych zasadach. W Galerii Kaplica za pomocą wyhaftowanych kul artystka wprawia historię w ruch, słowa zamieniając w ciało, a dawne spory w zabawę. Drożyńska wciela się w kuglarkę, by zatrzeć granicę między baśnią i historycznymi faktami i z dystansu opowiedzieć o naturze językowych i politycznych konfliktów.

Więcej informacji

Monika Drożynska - Zabawa. fot. Grzegorz Slapak

Wystawa: Hanna Nowicka - MONADY

15.04–4.06.2023 w Galerii Oranżeria

Kurator: Leszek Golec

Na wystawie „Monady" zaprezentowane zostaną prace z lat 2000–2023 odwołujące się do ciała jako podmiotu uwikłanego w sferę emocjonalną, łączącą się z pojęciem bliskości i jej ambiwalentnym charakterem. Innym aspektem poruszanym na ekspozycji jest kwestia jak ciało/podmiot kreowane jest przez kontekst kulturowy i społeczny. Ciało to doświadcza presji, utraty, przemocy, obcości.

Artystka opisując swoje dzieła mówi: „Moje obiekty/rzeźby wykonane są z cielistej gumy, która jest dla mnie swoistym substytutem ciała i skóry, a jej haptyczny wymiar jednoznacznie definiuje przedstawienie”.

Więcej informacji

Kozioł ofiarny, 2015, guma, kozioł gimnastyczny, 125 cm x 85 cm x 65 cm,, Exporting Gdańsk exhibition, Croatian Association of Fine Arts, Zagreb, 2015

Wystawa: Haptyczny rezonans materii. Maria Papa Rostkowska i gościnie w stulecie urodzin artystki

4.03–4.06.2023

Kuratorka: Marta Smolińska; Współpraca: Jarosław Pajek CRP

Maria Papa Rostkowska (1923-2008), z wykształcenia malarka i projektantka, apogeum swojej twórczości osiągnęła jednak jako rzeźbiarka. Wiele lat życia spędziła we Włoszech w okolicach Carrary, znanej ze złóż wyjątkowej jakości marmurów, preferowanych niegdyś także przez Michała Anioła. W bardzo żmudnym i wymagającym technicznie procesie nadawania marmurowi pożądanej formy, ważną rolę dla Marii Papy Rostkowskiej odgrywał zmysł dotyku. Stąd prezentacja jej dorobku w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku skupia się na materialności dzieł, uwodzącej dotyk. Pojęcie haptycznego rezonansu oznacza w tym kontekście intensywne pobudzanie – przez organiczne kształty rzeźb o gładko oszlifowanych powierzchniach – pragnienia dotyku u odbiorców. W Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku w stulecie swoich urodzin rzeźbiarka „wyprawia przyjęcie”, na którym pojawią się kobiety-artystki i ich dzieła. Będą one towarzyszyć rzeźbom Marii Papy Rostkowskiej, reprezentując zarówno generację współczesną jubilatce, jak i tę tworzącą obecnie, lecz z podobnym do niej wyczuciem haptycznego rezonansu materii. Na przyjęciu zjawią się zatem m.in. Barbara Hepworth, Katarzyna Kobro, Maria Jarema, Alina Szapocznikow, Magdalena Abakanowicz, Magdalena Więcek, Maria Pinińska-Bereś, Barbara Stańczak, Barbara Falender, Martyna Pająk oraz Iwona Demko.

Więcej informacji

Maria Papa Rostkowska, La Vie en rose © Archiwa Nicolas Rostkowski

Wystawa: SAM HAVADTOY - MEMORY OF LOVE

15.04–11.06.2023

Kuratorka: Marlena Kruk

Wystawa „Memory of love” prezentowana jest w zabytkowych wnętrzach Pałacu Józefa Brandta. Wśród historycznych przedmiotów, mebli i dzieł sztuki Sam Havadtoy sytuuje znane postacie zakodowane w świadomości zbiorowej. Twórca, podobnie jak artyści pop-artu, obnaża to, jaki wpływ na społeczeństwo mają mainstreamowe media, wszechobecna reklama i wywodząca się z niej estetyka. Sposób w jaki „konsumowane” są wirtualne obrazy staje się coraz szybszy i mniej refleksyjny. Ludzkość zapycha się językiem obrazkowym niczym „fast foodem”. Dostarcza on uzależniającą dawkę dopaminy, łatwo go skonsumować, trudniej strawić, nie dostarczając odżywczych refleksji i głębokich przemyśleń. Artysta w historycznej przestrzeni tworzy surrealistyczno-popową wizję, w której przeszłość i fantazja mieszają się, a tęsknota za niewinnością dzieciństwa skontrastowana jest z rzeczywistością niekoniecznie bajkową.

Dla Sama Havadtoya realizowane prace mają wartość terapeutyczną. Gdy pokrywa je sobie tylko znanymi opowieściami z życia, uwalnia uśpione emocje. Otulając dzieła koronką i kolejną warstwą malarską, w symboliczny sposób żegna się ze swoimi wspomnieniami. Akt tworzenia jest dla niego aktem odkrywania samego siebie. Jak powiada, za każdym razem nie może doczekać się, aż otworzy nowe „drzwi” artystycznej ekspresji, aby doświadczyć tego, co się za nimi kryje. Jest wiecznie ciekawy świata. I to właśnie odkrywamy w jego pracach: pozwalają one na chwilę znów stać się dzieckiem, które koncentruje się na jasnej stronie życia, nieświadome, że trudne historie i niechciane emocje pozostają ukryte pod koronką i mieniącymi się, świetlistymi, barwnymi, malarskimi punktami.

Więcej informacji

Sam Havadtoy, drewniany krucyfiks na tle okrągłej koronki

Poznań

Muzeum Narodowe w Poznaniu

Wystawa: KENYA HARA. Make the Future Better Than Today

24.03-30.07.2023

Kuratorka: Anna Grabowska-Konwent

To pierwsza w Polsce autorska wystawa jednego z najbardziej uznanych na świecie japońskich projektantów – Kenya Hary. Od 1993 r. związany jest z Nippon Design Center, w ramach którego prowadzi własne studio/think-tank Hara Design Institute. Jest twórcą wielu międzynarodowych wystaw, dyrektorem kreatywnym firmy MUJI, autorem książek łączących design z filozofią życia. Traktując design jako uniwersalną mądrość zgromadzoną w społeczeństwie, planuje i realizuje różne projekty oparte na komunikacji.Na wystawie prezentowane są wybrane przez artystę plakaty oraz książki, które stanowią trzon ekspozycji, wśród nich projekty przygotowane specjalnie na wystawę w Poznaniu. Towarzyszą im inne realizacje wydawnicze, tj. magazyny reklamowe oraz czasopisma, projektowane od początku jego aktywności zawodowej. W niemal wszystkich pracach autor przywiązuje ogromną wagę do tradycji kulturowej swojego kraju, którą umiejętnie transponuje na nowoczesny język plakatu i inne dziedziny projektowania.

Więcej informacji

plakat wystawy

Muzeum Sztuk Użytkowych w Zamku Królewskim w Poznaniu – oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu

Wystawa: Barbie - nieznane oblicza

9.03-30.07.2023

Kuratorka: Aleksandra Podżorska

Wystawa „Barbie – nieznane oblicze” ukazuje rzadko omawiane wątki z ponad sześćdziesięcioletniego „życia” najsłynniejszej lalki świata. Jest też okazją do poznania historii kobiet, a zwłaszcza ich roli i znaczenia w społeczeństwie amerykańskim w II połowie XX i początkach XXI wieku. Wystawa ta próbuje między innymi odpowiedzieć na pytania: Czy Barbie zasługuje na miano głupiutkiej blondynki? Dlaczego wciąż musi walczyć o prawo do bycia chirurżką – zarówno w życiu zawodowym, jak i w słowniku? Jakie ma szanse na zostanie pierwszą prezydentką Stanów Zjednoczonych? I co się stanie, gdy słowo „Barbie”, zastąpimy w tych pytaniach wyrazem „kobieta”? Ekspozycja ta porusza również ważne wątki społeczne: kwestię rasizmu oraz wykluczenia ze względu na chorobę, niepełnosprawność, płeć czy wiek. Jest też opowieścią o kulturze, wydarzeniach oraz ideach ostatnich kilkudziesięciu lat, w których Barbie brała udział, które odzwierciedlała, a czasem wręcz tworzyła. Czy dziś możemy przejrzeć się w „życiu” Barbie niczym w lustrze i znaleźć w nim swoje odbicie?

Więcej informacji

plakat wystawy

Galeria SZOKART

Wystawa: Formy energii. Ziemski – Sosnowski – Nowacki

1.04-19.05.2023

U źródeł twórczych poszukiwań Jana Ziemskiego, Kajetana Sosnowskiego i Andrzeja Nowackiego tkwi potrzeba redukcji i koncentracji środków wyrazu. Dążenie do czystej formy prowadzi w obszary namysłu nad obrazem, którego fizyczność ucieleśnia żywą energię, uaktywnia sensualny odbiór. Dzieła każdego z trzech artystów eksplorują zjawisko wizualności, poddają w wątpliwość wiarygodność i jednoznaczność świadectwa ludzkich zmysłów – w próbie dociekania tajemnicy widzialnego balansują pomiędzy ujęciem wrażeniowym i racjonalnym.

Za ulotnością tych obrazów kryje się to, co uniwersalne – niepostrzegalna struktura rzeczywistości, prawda o świecie, której artysta dotyka bądź za pośrednictwem intuicji, jako pewnej wewnętrznej wiedzy, bądź też wysiłku intelektualnego. Harmonia form geometrycznych ma charakter esencjonalny, bliski doznania istoty rzeczy. Przybierające formę materii reliefy i obrazy-obiekty, uwolnione od obrazowania świata widzialnego, tworzą rzeczywistości nowe, przekazują energię, emanują wielką magię kontemplacji, doznań i wzruszeń.

Więcej informacji

widok wystawy, fot. materiały promocyjne

Piotrków Trybunalski

Ośrodek Działań Artystycznych

Wystawa: Henryk Waniek „Kwadratura koła III”

28.04-11.06.2023

Henryk Waniek jest malarzem surrealistą. Realizuje swoje wizje w tradycyjnym malarstwie olejnym, zajmuje się również rysowaniem, grafiką wydawniczą i plakatem oraz sporadycznie scenografią do sztuk teatralnych. W ramach prezentowanej w ODA wystawy śląski artysta zaprezentuje nie tylko realizowane w latach 2018-2022 prace z cyklu „Kwadratura koła”, ale również starsze, silnie osadzone w aurze mistycyzmu dzieła.

Więcej informacji

H. Waniek, Anatomia zmierzchu

Radom

MCSW Elektrownia

Wystawa: Norbert Delman, Grotto

24.03-28.05.2023

Kurator: Paweł Witold Witkowski

Tytułowa Grota jest dziełem rzeźbiarskim dedykowanym przestrzeni Mazowieckiego Centrum Sztuki Współczesnej Elektrownia w Radomiu. Artysta dostrzega interakcję między dwoma odległymi bytami, jakimi są stalaktyty i stalagmity, dążącymi do wspólnego spotkania i zespolenia w jeden twór. Są to formacje, które wyobrażamy sobie, myśląc o jaskiniach. Woda sączy się z góry i tworzy kroplę zwisającą ze sklepienia, która z czasem stanie się rzeźbiarskim arcydziełem, symbolizującym siłę przyciągania i potęgę natury, totemem nadziei na spotkanie. Czas straci znaczenie. Instalacja staje się dla Artysty pretekstem do rozważań na temat ludzkich relacji, potrzeb, marzeń i skrywanych pragnień. Poprzez tworzenie złożonych struktur skłania do zastanowienia się nad kondycją naszych myśli i tęsknot.

Jego Grota staje się spektaklem, w którym główne role grają forma, barwy i cienie. Dzięki temu zabiegowi rodzi skojarzenie z grą cieni w alegorii jaskini z dzieła Platona Państwo. To w niej przetrzymywano ludzi skutych łańcuchami w taki sposób, aby nie mogli odwracać głów w kierunku wyjścia i światła. Za ich plecami zbudowano mur, za którym inni, nieznani ludzie tworzyli swego rodzaju teatrum. Na ścianie mogli oglądać tylko cienie niewidocznych, nierzeczywistych, ale znajomych kształtów postaci i rzeczy. Dźwięki dochodzące do ich uszu były tylko zniekształconym echem, odbitym po wielokroć od ścian pieczary. Uwięzieni ludzie tworzyli wokół tych cieni i dźwięków swoją filozofię, nadawali im cechy i znaczenia. Stały się one dla nich jedyną znaną rzeczywistością. Artysta chciał zaprezentować, że jesteśmy symbolicznymi niewolnikami naszych wyobrażeń, których nie możemy opuścić. Codziennie od chwili narodzin kształtujemy swoją wiedzę na temat rzeczywistości poprzez podawane nam odrealnione obrazy. Widzimy tylko cienie na ścianie, a nie otaczające nas obiektywne ekosystemy.

Więcej informacji

Norbert Delman, fot. Solo Show

Wystawa: Lia Kimura, Yasashi-sa (czułość)

24.03-28.05.2023

Kurator: Paweł Witold Witkowski

„Eksperymentuję z barwą i fakturą oraz szkicowymi figurami ludzkimi bez tożsamości…” – tymi słowami Lia Kimura przybliża nas do istoty swoich artystycznych rozważań.

Sylwetki na obrazach Kimury wydają się ukryte za mleczną szybą, a tworząc nieostre kontury i nieuchwytne granice, malarka zapewnia im anonimowość. Tym zabiegiem odcina obserwatora od wiedzy na temat rozpływającej się w niezdefiniowanej przestrzeni istoty. Z bliska kontury sprawiają wrażenie lekko pulsujących, wręcz hipnotyzując widza. Kimura tworzy swoje prace dwuetapowo. Gdy obraz wydaje się skończony, dla artystki dopiero wtedy zaczyna się właściwy proces twórczy. Rozpoczyna swój emocjonalny taniec z zamglonym, nieokreślonym ludzkim obiektem. Jej palce stają się źródłem sensorycznego doświadczania. Wchodzi w bliski, wręcz fizyczny, kontakt z malowaną postacią. Dłońmi pokrytymi farbą dotyka płótna, tworząc nieregularne kształty.

W pracach Kimury wyczuwa się tajemniczą, refleksyjną atmosferę, którą tak umiejętnie potrafili budować dawni mistrzowie malarstwa. Tak jak w dziełach Rembrandta światło jest najistotniejszym walorem, tak samo artystka posługuje się nim z zadziwiającą umiejętnością. Jej prace nabierają wyjątkowej szlachetności. Czuć inspirację sztuką dawną. Nieustannie poszukuje konsensusu między sztuką figuratywną a abstrakcyjną. Między klasycznym a nowoczesnym malowaniem. Lia Kimura porusza się z wyjątkową maestrią w obu tych przestrzeniach, umiejętnie łącząc je w spójną całość.

Więcej informacji

Widok wystawy, fot. Marcin Kucewicz

Wystawa: Agata Agatowska, Power& Fashion

27.04-25.06.2023

Kurator: Romuald K. Bochyński

Ekspozycja na tarasie składa się z 6 figuratywnych rzeźb, wykonanych w różnych materiałach (m.in. w brązie i tworzywie sztucznym), przedstawiających kobiety. Świat mody stanowi źródło inspiracji dla artystki, której wiele rzeźb ukazuje modelki w fantazyjnych strojach, zapożyczonych z projektów największych krawców. Agatowska, zafascynowana modą, którą traktuje przede wszystkim jako kulturowy fenomen, porusza problem wzajemnego oddziaływania na siebie dwóch obszarów kultury – wysokiej, elitarnej i popularnej, masowej.

Więcej informacji

Agata Agatowska, bez tytułu (Czerwona, rzeźba z Rynku), 59x101cm, brąz, 2016, fot.archiwum artystki

Wystawa: Wszystko widzę jako sztukę. Wystawa dla dzieci

1.04-4.06.2023

Kuratorka: Ewa Solarz

Czy sztuka współczesna może zachwycić dziecko? Czy sztuką i w sztukę można się bawić? Chociaż sztuka współczesna może wydawać się onieśmielająca i za trudna, by pokazywać ją najmłodszym, jesteśmy pewni, że właśnie ci odbiorcy przyjmą ją bez zahamowań – przecież "Każde dziecko jest artystą. Jedyny problem to pozostać artystą, kiedy się już dorośnie”, jak twierdził Pablo Picasso.

Wszystko widzę jako sztukę to słowa Julity Wójcik, autorki słynnej Tęczy z placu Zbawiciela w Warszawie. Na wystawie próbujemy pokazać właśnie tę powszechność sztuki i jej różnorodność. Dzieci przekonają się, że mogą robić w galerii rozmaite rzeczy: obierać ziemniaki jak Julita Wójcik, wyszywać makatki jak Monika Drożyńska, śledzić wielkiego pająka jak Bogna Burska, rzucać kostkami do gry jak Ryszard Winiarski, wkraść się do telewizora jak Kuba Bąkowski, bawić się piaskiem jak Andrzej Dłużniewski, pisać wiersze do oglądania jak Stanisław Dróżdż. Dzieła z kanonu polskiej sztuki współczesnej – choć nie zostały stworzone z myślą o dziecięcym odbiorcy – zostały dobrane tak, aby działały na wyobraźnię i odwoływały się do przeżyć znanych każdemu dziecku. Ich forma czy też historie ich powstania powinny zainteresować zwiedzających w każdym wieku. Wystawie towarzyszy specjalnie przygotowany zeszyt z zadaniami i książka w przystępny sposób opowiadająca o twórczości prezentowanych artystów.

Więcej informacji

widok wystawy i warsztatów edukacyjnych, fot. Marcin Kucewicz

Słupsk

Bałtycka Galeria Sztuki Współczesnej

Wystawa: REFIGURACJE

30.03 – 30.06.2023

Kurator: Roman Lewandowski

W autobiograficznych Pamiętnikach Malte-Lauridsa Brigge’a (1910) Rainer Maria Rilke pisze, że „Jest moc ludzi, ale jeszcze znacznie więcej twarzy, bo każdy ma ich kilka. Są ludzie, co jedną twarz noszą latami”, mimo że ,,twarz się zużywa” i „rozłazi się jak rękawiczki noszone w podróży”. Wystawa „Refiguracje” przewrotnie i intencjonalnie odwołuje się do konkretnych nazw, oblicz, realizacyjnych procedur i tytułów cykli malarskich wykorzystywanych w artystycznej twórczości przez Krzysztofa Nowickiego, Łukasza Patelczyka, Filipa Wierzbickiego-Nowaka. Jednocześnie ekspozycja ma z założenia zaprezentować sztukę, która nie obawia się cytatu ani zapożyczeń, która z płynnością i lekkością wpisuje się w estetykę kolażu oraz technikę patchworku. W rezultacie cały projekt ma składać się z działań, dzieł oraz artystycznych gestów artystów, których chociaż nie łączy wspólna biografia, za to zbliża wrażliwość na estetyczne i semantyczne gry.

Więcej informacji

Filip Wierzbicki, Sol” z cyklu „Mitologie,240x170cm, akryl na płótnie,2022

Szczecin

TRAFO Trafostacja Sztuki

Wystawa: Młode Wilki 23

13-19.05.2023

zespół kuratorski: Łukasz Jastrubczak, Anna Orlikowska

„Młode Wilki” 23 w TRAFO to pokonkursowa wystawa jednego z najważniejszych festiwali sztuki współczesnej w Polsce. Kierowany jest do studentów i studentek wyższych szkół artystycznych oraz niestudiujących osób do 25 roku życia. Przyjmowane są na niego wszelkie realizacje z pola sztuki współczesnej: filmy eksperymentalne, video-art, performance, realizacje sound-art, rzeźby, instalacje, koncepcje niezrealizowanych lub niemożliwych do realizacji projektów artystycznych. Kuratorzy Festiwalu wraz z Jury wyłaniają dziesięć najciekawszych postaw pokazanych w formie finałowej wystawy w TRAFO.

Jak twierdzi wspókurator, Łukasz Jastrubczak: „Od początku istnienia Festiwalu zależy nam przede wszystkim na tym, aby istotne współczesne problemy artystyczne i społeczno-polityczne były poddawane konstruktywnej refleksji i krytyce w ramach rzeczywistego spotkania różnych osób”. Młode Wilki wspierają twórczynie i twórców młodego pokolenia, dając im szansę zaistnienia w szerszym obiegu. Wielu uczestników i uczestniczek poprzednich edycji Festiwalu to dziś uznani artyści i artystki, m.in.: Jana Shostak, Grażyna Monika Olszewska, Adelina Cimochowicz, Bartosz Zaskórski, Marta Krześlak czy Horacy Muszyński.

fot. materiały promocyjne

Wystawa: Patrycja Orzechowska „Przytulmy to, co ciemne”

26.05-13.08.2023

kurator: Stanisław Ruksza

Praktyka artystyczna Patrycji Orzechowskiej opiera się na materialności rzeczy, tajemniczym życiu przedmiotów i choreografii społecznej. W swoich ostatnich realizacjach zajmuje się głównie ontologią zorientowaną na przedmiot, archeologią przyszłości i relacją ludzie-przedmioty. Ta zależność często bywa obsesyjna, miłosna czy sentymentalna. Jednocześnie pracując na resztkach, na gotowych przedmiotach, na ludzkim ciele uprawia mimochodem fizyczny i mentalny recykling.

Na wystawie solowej Przytulmy to, co ciemne zostaną pokazane prace z ostatnich lat, których wspólnym medium jest ceramika, użyta jako proteza na zgromadzonej kolekcji ready-mades. Praca jest wynikiem fascynacji artystki światem materialnym oraz życiem rzeczy, czerpie z doświadczenia teatru przedmiotu, gdzie szczególnie podkreślony zostaje użytkowo-manipulatywny aspekt ludzkiej relacji z przedmiotami. Główne miejsce zajmą przedmioty magiczne obdarzone mocą poruszania się i działania, rzeczy i ich afektywność, emanacja, sekretne życie, śmierć, reinkarnacja oraz archeologia przyszłości, artefakty stworzone przy współudziale ludzkich i nie-ludzkich istot, wibrująca materia gdzieś na skali między martwą rzeczą a żywą obecnością.

Patrycja Orzechowska, DADA VODOU, 2020

Wystawa: Posłuchać. Zobaczyć. Poczuć.

09.03-07.05.2023

kurator: Andrzej Witczak

Wystawa Posłuchać. Zobaczyć. Poczuć podsumowuje serię warsztatów prowadzonych przez szczecińskie artystki i artystów z podopiecznymi Stowarzyszenia Rodzin i Przyjaciół Dzieci z Zespołem Downa ISKIERKA oraz Mieszkańcami Domu Pomocy Społecznej przy ul. Broniewskiego w Szczecinie. Pokaz jest efektem kilkumiesięcznych działań i spotkań twórczych początkowo nieznanych sobie osób, które pod okiem specjalistów, partnersko dzieliły się swoimi marzeniami, spostrzeżeniami, zdolnościami i emocjami. Sztuka jest przekaźnikiem informacji, wentylem ekspresji i katalizatorem myślenia. Dla naszych artystów i artystek staje się metodą komunikacji z otaczającym ich światem, będąc naturalnym językiem, o wiele bardziej adekwatnym i inkluzywnym niż obarczony regułami i wyjątkami oraz oporny na zmiany język werbalny.

Historie wyrastające z osobistych odczuć i własnych praktyk codzienności, układają się w opowieść o zmaganiach człowieka z odczuwaną obojętnością świata. Mimo różnic poznawczych i metod pracy, w trzech osobnych grupach warsztatowych, udało się stworzyć kolektywny przekaz opowiadający o uniwersalnych potrzebach zrozumienia i bycia zrozumianym. Subiektywne emocje, marzenia i sny stają się zwierciadłem społecznym, którego odbicie możemy dostrzec jedynie wtedy, kiedy, kierując się empatią, rozszerzymy granice naszych zdolności poznawczych.

Więcej informacji

widok wystawy, fot. materiały promocyjne

Wystawa: Horacy Muszyński „Golden Drop”

23.03-28.05.2023

kurator: Andrzej Witczak

Wystawa jest podsumowaniem dwuletniego pobytu Horacego Muszyńskiego, odnoszącego sukcesy artysty młodego pokolenia, w prestiżowym De Ateliers w Amsterdamie (Holandia). Na zaproszenie korporacji Bio-Korf, we współpracy z TRAFO Trafostacją Sztuki w Szczecinie, powstała wystawa opowiadającą historię badań, rozwoju firmy i tytułowego produktu Golden Drop.

W charakterystyczny dla siebie sposób Muszyński zaciera granicę pomiędzy prawdą a kłamstwem, tym co fikcyjne i realne. Ubrana w korporacyjną, czasami śmieszną, nowomowę historia, pod płaszczykiem uśmiechniętego kapitalizmu, przerażająco rezonuje w naszej rzeczywistości. Artysta w bezkompromisowym pokazie poddaje pod rozwagę kwestie związane z sytuacją polskich pracowników i pracowniczek sezonowych czy te związane z ekologią, będącą nierzadko zwyczajnym greenwashingiem.

Więcej informacji

Horacy Muszyński, Golden Drop

Wystawa: Andrzej Wasilewski „Fabryka absolutu”

16.03-04.06.2023

Kurator: Stanisław Ruksza

Andrzej Wasilewski w swojej twórczości odnosi się do relacji współczesnego człowieka z techniką, komunikacją, ekonomią, archeologią, metodami badawczymi i zmianami klimatycznymi, których przemiany wywołały dezaktualizację dotychczasowej etyki, współzależności gatunków, a wreszcie samej twórczości. W imponującej rozmachem apokaliptycznej pracy wizualno-dźwiękowej Wasilewski łączy naukowy styl z poczuciem absurdu i czarnego humoru. W głównej sali TRAFO artysta tworzy zestaw dopełniających się instalacji, używając rozpoznawalnego dla siebie języka form technologicznych i podejmuje złożony temat węgla i paliw kopalnych w kontekście zmian klimatycznych, snucia nowych utopii społecznych i politycznych.

Motyw tytułowej „Fabryki Absolutu” zaczerpnięty został z klasycznej czeskiej powieści dystopijnej Karela Čapka, w której wynalazca-wizjoner konstruuje karburator pozyskujący niespożytą energię z węgla, w konsekwencji uwalniając przypisaną do „przedmiotu” ideę absolutu. Jeżeli Bóg jest wszędzie, to czy można go stamtąd wyekstrahować? Zdarzenia wymykają się spod kontroli ludzkości powodując szereg gwałtownych zmian społeczno-politycznych, przy okazji uwalniając w realność ideę umieszczonego w materii Absolutu, co powoduje totalny chaos, wojny i last but not least niemal całkowite zniszczenie gatunku człowieka.

Więcej informacji

Andrzej Wasilewski, Fabryka Absolutu

Toruń

Galeria Sztuki Wozownia

Wystawa: True Toy Story

12.05–11.06.2023

kuratorka: Natalia Cieślak

W popularnej kreskówce zabawki zgromadzone w chłopięcym pokoiku „ożywały”, gdy nikt na nie nie patrzył. W przestrzeni galerii odwrotnie – egzystują i przemawiają właśnie wtedy, kiedy stają się obiektem wnikliwego oglądu.

Gry, zabawki i inne obiekty związane z szeroko pojętymi dziecięcymi rozrywkami to motywy często pojawiające się w sztuce współczesnej. Prace związane z nurtem toy art czy pochodnymi mu tendencjami funkcjonują w szerokim wachlarzu kontekstów, ponieważ ich potencjał jest praktycznie niewyczerpany. Lalki, krasnale czy figurki z Kinder Niespodzianek zyskują w nich podmiotowość i współuczestniczą w kreowaniu opowieści osnutych wokół różnych aspektów rzeczywistości. Niejednokrotnie autorki i autorzy tego typu prac bazują na własnej biografii i nostalgii za czasami, kiedy w czterech ścianach dziecięcego pokoju odnajdywali przestrzeń bezpieczeństwa czy nawet sacrum.

W świecie nawiązań do dziecięcej ekspresji wiele zdarzyć się może. Bajkowa konwencja rysunkowa ma potencjał, by stać się formą namysłu nad pułapkami technologii i rygorem efektywności. Ranny, gumowy jelonek i armia małych pingwinów mogą przyjąć rolę narratorów opowieści piętnujących okrucieństwo wobec zwierząt i edukującymi o zmianach klimatycznych. Wystawa „True Toy Story”, bazując na ambiwalencji, która wpisana jest w zabawkowe uniwersum prac współczesnych artystek i artystów, przywołuje historie nie zawsze pogodne i z happy endem, ale szczere i prawdziwe.

Więcej informacji

fot. materiały promocyjne

Wystawa: Sonia Rammer: „O kobiecie, która myślała, że jest psem”

25.05–9.07.2023

W trakcie pobytu rezydencjalnego na Grenlandii Sonię Rammer otaczała śnieżna, majestatyczna i lodowata pustka, w której jednymi z nielicznych ruchomych elementów były psy. Artystka obserwowała ich zwyczaje i sposoby poruszania się po śniegu, by w końcu wejść w ich rolę własnym ciałem. Sonia Rammer pragnie oddać sprawiedliwość indywidualnej zwierzęcej egzystencji, sama performatywnie wchodząc w jej skórę i mierząc się ze smakowaniem uczucia stawania się radykalnie Innym wobec własnego człowieczeństwa i ludzkiej tożsamości. Zarówno fotografie, jak i dokumentacja wideo, zrobione przez artystkę, są minimalistyczne: niewielka sylwetka „psa” porusza się spokojnie na mroźnym pustkowiu. To ekstremalne środowisko do testowania granic własnej tożsamości i prowokowania do refleksji nad (nie)szczelnością gatunkowych granic czy schyłkiem antropocenu z jego nadętym przekonaniem o wyższości człowieka ponad innymi gatunkami zamieszkującymi Ziemię.

Sonia Rammer, O kobiecie, która myślała, że jest psem, wideo z performansu, 2022

Wystawa: Szymon Osiński: „Mitopeja koloru”

25.05–9.07.2023

Bodźcem do podjęcia tematu koloru było dla artysty doświadczenie panoszącego się po ścianach, współczesnego malarstwa (często młodego), którego nastawienie wobec koloru wydawało się przyjmować posthistoryczny charakter. Szeroko przyjęta teoria kolorów oraz zaskakująco popularna psychologia barw jawią się jako niepodważalnie słuszne, przy czym, jak mogłaby to sugerować historia, ich zasadność nie jest wcale tak oczywista. Temat rodzi wiele uniwersalistycznych pokus. Liczne dziedziny, które go podejmują, mają tendencję do zamykania się we własnych bańkach. Brak dialogu między głęboko wyspecjalizowanymi dyscyplinami prowadzi do nierzetelnych badań oraz wniosków – kwestia koloru jest bynajmniej nierozwiązana.

Celem projektu Szymona Osińskiego jest stworzenie alternatywnego systemu kulturowego odczytu barw, a w kontekście wystawy w Wozowni – przedstawienie wstępnych założeń tegoż systemu. W ujęciu artysty: „Kolor nie jest brany pod uwagę jako potencjalne medium kreowania nowych znaczeń ani też przesuwania znaczeń dotychczasowych. Wchodzę w spór z dotychczasowym jego postrzeganiem. Budując osobny kontekst, oczekuję uzyskania przez barwę pewnej autonomii. Zakładam a priori, że kolor jest odczytywany przede wszystkim poprzez pryzmat kultury, zatem jako tkanka informacyjna (język) nie posiada inherentnych znaczeń”.

Sam tytuł „Mitopeja koloru” wiąże się ze zjawiskiem obecnym w literaturze okresu romantyzmu, polegającym na celowym przejmowaniu wątków mitologicznych i tworzeniu na ich podstawie fikcyjnych motywów literackich, zwanych motywami mitopeicznymi. Współcześnie mitopeizacja dotyczy nie tylko literatury, ale także np. filmów czy gier komputerowych.

Więcej informacji

Szymon Osiński, Pejzaż. Archiwum (fragment)

Wałbrzych

Wałbrzyska Galeria Sztuki BWA

Wystawa: LEV STERN „KOPALNIA ZŁOTA”

Wystawa dostępna do 04.06.2023 w Galerii Sztuki Współczesnej na terenie Starej Kopalni

Kuratorka: Ilona Sapka

„Przede wszystkim oczy muszą przywyknąć […]. Najpierw muszą się nam rozszerzyć źrenice, jak kotom, żebyśmy mogli zobaczyć to, co chcemy. Pan rozumie, że bez przygotowania, naszymi zwykłymi dziennymi oczami nie możemy tego dobrze zobaczyć” – mówi do Hansa Castorpa naczelny lekarz sanatorium Berghof w Czarodziejskiej górze Manna, a potem w gabinecie lekarskim na czarnych szkłach zarysowują się fosforyzujące obrazy ludzkich członków, których „niewyraźnie kontury; jak mgła, jak blada poświata niepewnie otaczały swoje jasno, precyzyjnie i ostro występujące jądro” . Tak właśnie próbuję patrzyć na obrazy Lva Sterna, o których często myślę, że nie tylko wymagają oczu niecodziennych, ale że składają się w równym stopniu z warstw farby jak i różnych rodzajów rozumienia, które malarz nakłada, by potem usunąć ich partie i móc zobaczyć coś pod nimi ukrytego. Nie by namalować obraz, ale by pojąć. Co tam znajduje? Ku czemu prowadzą go kolejne ruchy narzędzi, następne kroki wokół barwnej płaszczyzny? Nie jest to zapewne jasne nawet dla niego samego, i werbalizowane tylko przez przybliżenia – cząstki odczuć i skojarzeń – ale wiadomo, że sam proces, kontynuowany latami i przyjmujący różne formy, określa jego życie i twórczość. - Monika Braun

Więcej informacji

Widok wystawy - Lev Stern ''Kopalnia Złota'' fot. Joanna Zych

Warszawa

Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski

Wystawa: Ukraina. Pod innym niebem

4.11.2022 - 14.05.2023

Kuratorki i kuratorzy: Victoria Burlaka, Beata Łupińska-Rytel, Marcel Skierski

Największa dotąd wystawa współczesnej sztuki ukraińskiej, powstałej w reakcji na rosyjską agresję, prezentuje ponad dwieście prac trzydziestu dwóch artystek i artystów. Działający w różnych mediach twórcy po 24 lutego stanęli przed koniecznością utrwalenia tragicznych wydarzeń. Sztuka prezentowana na wystawie dokumentuje bestialstwo rosyjskiego najeźdźcy i apeluje do sumienia świata.

W brutalnym uścisku między straszliwą codziennością i toczącymi się ponad głowami ustaleniami polityczny­mi znaleźli się również ukraińscy artyści. Zmuszeni do opuszczenia domów, zmobilizowani do walki, niepewni nadchodzącej przyszłości nie przestali tworzyć. Odpo­wiadając na rzeczywistość, zmienili jedynie temat swoich prac. Dokumentują, starając się utrwalić i skomentować otaczające ich cierpienie, na wszelkie możliwe sposoby zwrócić uwagę świata na dotykającą ich niesprawied­liwość. Dzięki ich sztuce trudniej nam odwrócić wzrok i wycofać się do bezpiecznej codzienności. Na szczęście Ukraina ma swoich artystów – mówi kurator wystawy Marcel Skierski.

Więcej informacji

fot. materiały promocyjne

Muzeum Narodowe w Warszawie

Wystawa: W atelier artysty

24.03-18.06.2023 w Gabinecie Fotografii w Galerii Sztuki XIX wieku

Kuratorka: Anna Masłowska ze Zbiorów Ikonograficznych i Fotograficznych MNW

Pracownia artysty zawsze była przestrzenią ekskluzywną i tajemniczą. Niedostępna dla przeciętnego odbiorcy sztuki, fascynowała jako miejsce kreacji. Zainteresowanie pracowniami artystów nabrało szczególnego znaczenia w 2. połowie XIX wieku. Istniejąca wśród miłośników sztuki potrzeba obcowania nie tylko z dziełem, lecz także z twórcą i miejscem jego pracy, niejako uczestnictwa w akcie tworzenia, została wykorzystana przez rozwijający się dynamicznie rynek sztuki. Otwieranie atelier dla publiczności stało się zabiegiem promocyjnym i narzędziem autoprezentacji artysty.

W Muzeum znajduje się unikatowa w skali kraju kolekcja fotografii. Znaczną część zbioru tworzą zdjęcia z 2. połowy XIX wieku. Szansę na ich zobaczenie daje Gabinet Fotografii MNW. To niewielka, kameralna przestrzeń wydzielona w stałej Galerii Sztuki XIX Wieku. Ze względów konserwatorskich fotografie są prezentowane rotacyjnie, w trzymiesięcznych odsłonach. Każdy z kolejnych pokazów, opartych na autorskich scenariuszach, pozwala prześledzić związki między fotografią a innymi dziedzinami sztuki XIX wieku.

Aleksander Karoli, Odlewnia rzeźb Piusa Welońskiego w Mokotowie pod Warszawą, 1905, odbitka fotograficzna, Muzeum Narodowe w Warszawie

Wystawa: Bez gorsetu. Camille Claudel i polskie rzeźbiarki XIX wieku

28.04– 27.08.2023

Kuratorka: dr Ewa Ziembińska, Współpraca kuratorska: Alicja Gzowska

W XIX wieku rzeźbiarstwo, wymagające ciężkiej pracy w brudzie i pyle, nadal traktowano jako profesję typowo męską. Ponadto modelowanie nagich ciał w glinie uważano za zajęcie nieodpowiednie dla kobiet. Był to jednocześnie czas kształtowania się ruchów i organizacji kobiecych, które podejmowały walkę o równouprawnienie w różnych obszarach życia. Kobiety zaczęły aktywnie zaznaczać swoją obecność także na polu sztuki rzeźbiarskiej, a do głosu doszło pokolenie artystek, które zabiegały o kształcenie się w tej zarezerwowanej dotąd dla mężczyzn dziedzinie sztuki i uzyskanie profesjonalnego tytułu zawodowego. Wystawa w MNW opowie o pionierskiej generacji polskich rzeźbiarek XIX wieku, które przecierały artystyczne szlaki kolejnym pokoleniom kobiet. Tola Certowicz, Antonina Rożniatowska, Jadwiga Milewska, Natalia z Tarnowskich Andriolli, Maria Gerson-Dąbrowska, Amelia Jadwiga Łubieńska i Felicja Modrzejewska – to tylko niektóre z nich. Większość żyła i tworzyła równolegle ze słynną uczennicą Auguste’a Rodina – Camille Claudel, której prace również znajdą się na wystawie. Będzie to pierwsza w Polsce prezentacja prac tej artystki.

Więcej informacji

Tola Certowicz, Pokora, przed 1918, 69 x 44 x 32 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie, fot. Igor Oleś

Wystawa: MNW kolekcjonuje. Zakupy z lat 2017–2022

11.05–27.08.2023

Kurator: dr Piotr P. Czyż

Muzeum Narodowe w Warszawie stale uzupełnia i rozbudowuje swoją kolekcję. W latach 2017–2022 do zbiorów zakupiono dzieła Marca Chagalla, Francisca Goyi, Meli Muter, Wojciecha Weissa oraz Stanisława Wyspiańskiego. Pozyskano także prace najwybitniejszych polskich artystek i artystów współczesnych, działających na wielu polach sztuki, m.in. Zuzanny Janin, Grzegorza Kowalskiego, Zofii Kulik, Teresy Murak i Aleksandry Waliszewskiej. Wiele cennych nabytków zakupiono w związku z wielkimi wystawami monograficznymi organizowanymi przez MNW: w ten sposób do zbiorów trafiły m.in. prace Stanisława Ignacego Witkiewicza oraz Anny Bilińskiej i zespół prac najlepszych uczennic paryskiej Académie Julian.
Wśród nabytków ostatnich lat znajdują się obiekty tak różnorodne jak unikatowa fotografia Nadara, intrygujące francuskie miniatury, kompletny serwis deserowy porcelany miśnieńskiej z połowy osiemnastego wieku lub przykłady dwudziestowiecznej polskiej sztuki użytkowej, jak meble projektu Edwarda Trojanowskiego i Edmunda Homy czy ceramika z Chodzieży i Ćmielowa. Wśród prezentowanych eksponatów znajdą się także zabytki z Chin i Japonii oraz zakupy uzupełniające kolekcję Muzeum Plakatu, jak malarski projekt Tadeusza Gronowskiego. Na szczególną uwagę zasługują trzy dzieła sztuki dawnej. Dwie malowane kwatery z wizerunkami świętych, autorstwa florenckiego artysty Cosima Rossellego, łączą się z samymi początkami istnienia Muzeum (wówczas Sztuk Pięknych) i zakupem obrazów wielkich mistrzów na słynnej aukcji zbioru Johanna Petera Weyera w Kolonii w 1862 roku. Z kolei mający doskonałą proweniencję szesnastowieczny rysunek Dręczenie św. Antoniego związany z Martinem Schongauerem należy do kategorii dzieł, które nie tylko wzbogacają zbiory, ale także otwierają szerokie perspektywy badawcze. Na wystawie zostanie pokazany zróżnicowany wybór (ponad 120 dzieł) nabytków MNW z ostatnich sześciu lat. Ekspozycja da publiczności wgląd w fascynujący proces rozbudowywania muzealnej kolekcji.

Więcej informacji

Stanisław Ignacy Witkiewicz, Wieloryb i Andromeda, z cyklu „Kompozycje Astronomiczne”, 1918, pastel i papier naklejony na tekturę, fot. Muzeum Narodowe w Warszawie

Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie

Wystawa: Bez mistrza, bez pana. Ruchomy obraz i feministyczne tworzenie światów

12.05 – 16.07.2023

Kuratorki: Erika Balsom, Hila Peleg

Wystawa Bez mistrza, bez pana. Ruchomy obraz i feministyczne tworzenie światów zaprezentuje filmy powstałe głównie w latach 70., 80. i 90. To różnorodne stylistycznie prace, których wspólnym mianownikiem jest przynależność do gatunku non-fiction – filmu niefabularnego, który obejmuje zarówno dokumenty, jak i film eksperymentalny, sztukę wideo, film edukacyjny, a także docu-fiction (film dokumentalny z elementami fikcji). Zazwyczaj do ich tworzenia używano zupełnie innych metod produkcji niż tych stosowanych w przemyśle filmowym, stawiając nacisk na pracę kolektywną czy eksperymentalne formaty.

Jaki motyw spaja filmy wybrane na wystawę w MSN-ie? To twórcze poszukiwanie nowego języka wizualnego, który mógłby oddać różne doświadczenia i przekroczyć dotychczasowy sposób przedstawiania kobiet, zazwyczaj podporządkowany męskiemu spojrzeniu i męskiej przyjemności. Jak wskazuje Gundula Schulze, bohaterka prezentowanego na wystawie filmu Helke Misselwitz Aktfotografie, dla którego punktem wyjścia był wydany w 1978 roku poradnik dla fotografów-amatorów dotyczący kobiecych aktów: „Obraz kobiecego piękna tworzony dla publiczności nie jest prawdziwy. Jest to iluzja. A kobieta, która go współtworzy, jest na nim oddana, nie ma z nim nic wspólnego, bo jej codzienność (…) jest tak naprawdę zupełnie inna”.

Symboliczną matronką wystawy jest Trinh T. Minh-ha – pochodząca z Wietnamu reżyserka, pisarka i teoretyczka kina. To ze zbioru jej esejów zapożyczony został angielski tytuł wystawy No Master Territories, co w dosłownym tłumaczeniu oznacza terytoria bez pana/mistrza. Fraza ta przywołuje obraz pana i niewolnika, odnosząc tematykę wystawy do kolonialnego wyzysku i niewolnictwa. Wybrzmiewa w nim również sposób widzenia świata, który jest wolny od podziału na osobne konkurujące ze sobą terytoria. Trinh T. Minh-ha odrzuca mistrza – wszechwiedzący autorytet – który zdominował powojenny świat kina, by oddać pole twórczości inspirowanej kobiecym aktywizmem, często kolektywnej, powstałej we wzajemnej współpracy.

Wystawa nie dąży tworzenia historii kina kobiet w miejsce historii kina mężczyzn. Siłą napędową prezentowanych na niej praktyk artystycznych jest marzenie o radykalnej przemianie i odrzucenie autorytetu przyjętych norm. Zobaczymy na niej prace twórczyń, które traktują obrazy tworzone za pomocą kamery nie tylko jako sposób wchodzenia w relację ze światem, ale także narzędzie do jego przekształcania.

Więcej informacji

Han Ok-hee, Untitled 77-A [Bez tytułu 77-A], 1977, 6’17’’, Korea Południowa, Asia Culture Center (ACC)

Muzeum Warszawy

Wystawa: Zgruzowstanie Warszawy 1945–1949

30.03–3.09.2023

Kurator: Adam Przywara

Warszawa powstała z gruzów. Dosłownie – gruz był podstawowym materiałem budowlanym, a praca w ruinach codziennością. Powojenna odbudowa była procesem złożonym, czasochłonnym i wymagającym ogromnych nakładów pracy. Wpłynęła nie tylko na architekturę miasta, lecz także na jego krajobraz przestrzenny oraz odradzające się w nim relacje społeczne i ekonomiczne. Wystawa Zgruzowstanie Warszawy 1945–1949 jest nowym spojrzeniem na mit odradzającej się po wojnie stolicy i jedną z najbardziej fascynujących kart jej historii. Fenomen odbudowy w nowatorski sposób ukazuje unikalny materialny charakter miasta odradzającego się wspólnym wysiłkiem. Prowadzi przez proces przemiany ruin w gruzy, a gruzów w materiały budowlane, z których warszawianki i warszawiacy tworzyli przyszłość swoją i powojennej Warszawy. Pierwsze lata po wojnie mijały na odgruzowywaniu i wyburzaniu ruin, ale także odzyskiwaniu cegieł i żelaza, produkcji gruzobetonu, z których odbudowywana była stolica. Po raz pierwszy na wystawie o odbudowie Warszawy gruzy stały się kluczowym elementem ekspozycji i punktem wyjścia koncepcji kuratorskiej. Pokazane zostaną pochodzące z kolekcji Muzeum Warszawy elementy rzeźb i architektury, kafle piecowe czy ceramika, a także materiały używane do odbudowy: cegły rozbiórkowe i gruzobeton. W kontekście historycznym osadzą je fotografie, grafiki, malarstwo, dokumenty archiwalne, mapy i infografiki oraz materiały audiowizualne (kroniki filmowe i nagrania historii mówionej), a we współczesności prace artystek i artystów, takie jak przygotowana specjalnie na wystawę praca Diany Lelonek czy rzeźba Moniki Sosnowskiej, stworzona z betonu i stali zbrojeniowej.

Więcej informacji

Wojciech Fangor, Murarze, 1950, Muzeum Warszawy

Wystawa: Biuro Odbudowy Ukrainy

1.12.2022–2.07.2023

Na pytanie, jaka ma być Ukraina po wojnie, nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Architekt i artysta Petro Vladimirov zaprosił do wspólnych rozważań ukraińskich ekspertów z dziedziny architektury, urbanistyki, prawodawstwa i ochrony zabytków. Projekt pokazuje, jak te dziedziny rozwijały się do 24 lutego 2022 roku i jaki kontekst tworzą dla przyszłej odbudowy. Tytuł nawiązuje do Biura Odbudowy Stolicy, które odpowiadało za odbudowę Warszawy po II wojnie światowej. Instytucja przywołana jest na płaszczyźnie emocjonalnej – widzowie będą mogli przekonać się, że część pytań, przed którymi stoi dziś Ukraina, jest zbliżona do tych, na które musieli odpowiedzieć warszawiacy prawie 80 lat temu. Są jednak także istotne różnice, które zostaną poruszone w programie wydarzeń.

Odbudowa Ukrainy już się rozpoczęła. Choć trwa wojna, widać działalność wolontariuszy, którzy odgruzowują miasta i naprawiają zbombardowane domy na wyzwalanych terenach. W tle odbywa się mniej widoczna praca instytucjonalna – tworzenie ram organizacyjnych i prawnych odbudowy kraju. Biuro Odbudowy Ukrainy pokazuje zagadnienia, z którymi mierzą się osoby zaangażowane w tworzenie realiów powojennej Ukrainy. Odbudowa to bowiem możliwość transformacji państwa – stworzenia nowych instytucji, porzucenia dotychczasowych przepisów, szybkiego wdrożenia reform. Jest to przestrzeń wymiany doświadczeń, a przede wszystkim namysłu nad możliwościami i problemami, przed którymi stoi ten kraj.

Więcej informacji

Biuro Odbudowy Ukrainy, fot. T. Kaczor

Muzeum Woli, oddział Muzeum Warszawy

Wystawa: Kim Lee. Królowa Warszawy

2.02–30.07.2023

Kuratorka: Magdalena Staroszczyk

Wykreowana przez Andy’ego Nguyena postać stała się ikoną polskiej kultury queerowej. Kim królowała na warszawskiej scenie przez niemal dwie dekady, do śmierci w 2020 roku. Pozostawiła po sobie kolekcję ponad tysiąca kostiumów, które stały się punktem wyjścia do wystawy w Muzeum Woli. Andy Nguyen (Kim Lee) był wybitnym artystą, w sposób szczególny związany z Warszawą. To tu mieszkał, najczęściej występował na deskach teatrów i klubów, a także tworzył odwołując się do symboli i wartości związanych z miastem. Przez osiemnaście lat obecności na scenie Kim Lee wystąpiła ponad tysiąc pięćset razy. Wcielała się w postaci ikoniczne dla polskiej i warszawskiej kultury, takie jak Violetta Villas, Warszawska Syrenka czy Hanka Ordonówna. Wielokrotnie nawiązywała też do swoich korzeni i kultury wietnamskiej. Andy własnoręcznie tworzył, a potem wielokrotnie przerabiał swoje stroje.Działał na rzecz integracji społeczności wietnamskiej i polskiej, a także akceptacji społecznej lesbijek, gejów, osób biseksualnych, transpłciowych i queer, współpracując z organizacjami równościowymi, m.in. Kampanią Przeciw Homofobii, Lambdą, Stowarzyszeniem Miłość Nie Wyklucza. Kim Lee pojawiała się też na Paradach Równości i Manifach.

Garderoba Kim Lee – jako miejsce i kolekcja strojów zarazem – stała się inspiracją dla artystki Agaty Zbylut. Jej projekt dokumentacyjnoartystyczny, który powstał dzięki stypendium artystycznemu m.st. Warszawy, stanowić będzie drugą część wystawy. Zdjęcia Zbylut zwracają uwagę na misterny proces przygotowywania kostiumów, odsłaniając tworzące je szwy i konstrukcje. Przestrzeń garderoby jest także tematem pracy dokumentalistki Pat Mic powstałej na zamówienie Muzeum Warszawy. Jej esej fotograficzny ukazuje przepych, różnorodność, ale i uporządkowanie kolekcji. Wykonane po śmierci Kim Lee fotografie strojów wydobywają ich teatralność i podkreślają nieobecność drag queen.

Więcej informacji

W garderobie Kim Lee, fot. Pat Mic, Muzeum Warszawy

Galeria Promocyjna, Staromiejski Dom Kultury

Wystawa: A rzeki popłyną syropem z daktyli

14.04–10.06.2023

kuratorka: Michalina Sablik

Bunt i niezadowolenie powołują do życia każdą utopię. Ania Grzymała w najnowszym cyklu malarskim „A rzeki popłyną syropem z daktyli” wyraża niezgodę na świat zastany. Marzy, fantazjuje, antycypuje, projektuje i eksperymentuje. Nie boi się rozwijania wyobraźni społecznej, nawet jeśli może być posądzona o infantylność czy naiwność. W najnowszych obrazach wychodzi od frazy kończącej klasyczne bajki „i żyli długo i szczęśliwie”. Pyta, jak mogłaby wyglądać utopia i co należałoby kolektywnie zrobić, żeby zaistniała. Pisze baśń i na jej podstawie maluje obrazy, przedstawiające etapy ewolucji społeczeństwa w stronę „lepszego świata dla wszystkich”. Na jej obrazach papież rozmawia z delfinami, biznesmeni siadają w ławkach szkolnych, spod czapek wyjmowane są „ziarenka nienawiści”, a zabawa kończy się wspólną kąpielą w jacuzzi przedstawiciela Ku Klux Klanu, wydry i muzułmanki. Pisze i maluje swoją utopię z perspektywy „usytuowanej”. W kontrze do znanych utopii historycznych, nie umieszcza jej na oddalonej wyspie czy w fantastycznej krainie. Ulokowuje ją w wyraźnym „tutaj” - polskiej rzeczywistości, wśród ursynowskich bloków, we wschodnio europejskiej metropolii, kilkaset kilometrów od toczącej się wojny, w kraju spolaryzowanym politycznie i mierzącym się z nierównościami ekonomicznymi.

Więcej informacji

Anna Grzymała, Eat the rich, akryl na płótnie, 100 x 110 cm, 2022

Zachęta - Narodowa Galeria Sztuki

Wystawa:Drugiej wiosny nie będzie… Dzieci i sztuka w XX i XI wieku

31.03–18.06.2023

kuratorka: Joanna Kordjak współpraca kuratorska: Julia Harasimowicz

Tytuł wystawy przywołuje słowa Franza Cižka, pioniera edukacji artystycznej z początku XX wieku. Odnoszą się one do okresu dzieciństwa i brzmią jak przestroga, ale też wezwanie do odpowiedzialności i działania. Czy my, dorośli, potrafimy podjąć to wyzwanie, szczególnie wobec problemów, z jakimi mierzą się dziś dzieci i młodzież: przemocą doznawaną na co dzień, doświadczeniem pandemii, wojny i uchodźstwa? Co możemy zrobić, żeby wpłynąć na poprawę kondycji psychicznej dzieci i młodzieży, jak sprawić, by ich głos był słyszalny? Na wystawie przywołane są zarówno praktyki pionierów nowoczesnej pedagogiki (jak Janusz Korczak, Maria Montessori czy Célestin Freinet) i alternatywnej edukacji z początku i pierwszej połowy XX wieku (począwszy od modernistycznych koncepcji rozwijanych w Bauhausie), jak i współczesne odwołania do tych źródeł. Ich wspólnym mianownikiem jest wspieranie kreatywności dzieci poprzez interdyscyplinarność, naukę różnych umiejętności i doświadczanie rzeczywistości różnymi zmysłami.

Więcej informacji

Monster Chetwynd, Piegi i motyle. Śniło mi się, że się obudziłem, 2022, wideo, dzięki uprzejmości artystki

Wystawa: Małgorzata Mirga-Tas. Przeczarowując świat

29.04–23.07.2023

kuratorzy: Wojciech Szymański, Joanna Warsza

Od 28 kwietnia można oglądać w Zachęcie długo oczekiwaną instalację polsko-romskiej artystki Małgorzaty Mirgi-Tas Przeczarowując świat. Dwanaście monumentalnych tkanin inspirowanych cyklem fresków znajdujących się w jednym z najbardziej tajemniczych budynków w historii architektury europejskiej — Palazzo Schifanoia w Ferrarze — podbiło serca publiczności i krytyków 59. Biennale Sztuki w Wenecji, a teraz stanie się dostępne dla widzów Zachęty.

W 2022 roku wielkoformatowe patchworki zamieniły Polski Pawilon w Wenecji w „pałac obrazów”, ukazujący widzom trzy równolegle, a jednocześnie przenikające się opowieści, nawiązujące do różnych porządków (kosmiczny, zodiakalny i codzienny), będących odniesieniem do historii i teraźniejszości romskiej mniejszości na polskich ziemiach. Wystawa jest manifestem artystki na temat tożsamości, próbą odnalezienia miejsca romskiej społeczności w europejskiej historii sztuki. Inspiracją dla powstania instalacji stał się cykl XV-wiecznych fresków z Sali Miesięcy w Palazzo Schifanoia w Ferrarze. Ich symbolika, na którą składają się znaki zodiaku, dekany, alegorie miesięcy, a także koncepcja cykliczności i wędrówki obrazów przez czas i przestrzeń — Indie, Persję, Azję Mniejszą, starożytną Grecję, Egipt i Europę — stała się wizualnym i ideowym punktem odniesienia dla Małgorzaty Mirgi-Tas, która wpisuje w nią polsko-romskie wernakularne doświadczenie historyczne. Tytuł wystawy został zainspirowany książką Silvii Federici Re-enchanting the World: Feminism and the Politics of the Commons (2018). Autorka proponuje w niej ponowne zaczarowanie świata jako sposób odzyskiwania idei wspólnoty oraz odbudowania relacji z innymi, w tym aktorami nie-ludzkimi: zwierzętami, roślinami, wodą czy górami. Ten bezprzemocowy proces, w którym istotną rolę odgrywają kobiety, odmienia obecne niepomyślne losy świata, zdejmując z niego zły czar i urok.

Więcej informacji

Widok wystawy, fot. Daniel Rumiancew

Miejsce Projektów Zachęty

Wystawa: Delirium Decadence

14.04–25.06.2023

kuratorka: Magda Kardasz

Kerner zafascynowana wywodzącym się z tradycji żydowskiej światem wykreowanym przez Singera łączy w swojej twórczości zaczerpnięte z niego motywy z elementami różnych starożytnych mitologii i ludowych legend lub symbolami z dziedziny magii czy alchemii. Artystka zwraca uwagę, że powtarzalność występujących w mitach motywów dowodzi niezmienności ludzkiej natury. Czerpie inspirację z rozmaitych źródeł i buduje na ich podstawie lub w dialogu z nimi swoje własne, nowe opowieści. Na wystawę w Miejscu Projektów Zachęty przygotowała totalną instalację Delirium Decadence. Składają się na nią niewielkich rozmiarów ceramiczne rzeźby — osobiste bestiarium artystki, a także kolażowe grafiki na ceramicznych naczyniach i powielone na plastikowym podłożu. Podziemną część galerii Kerner przekształciła za to w mroczną jaskinię pachnącą ziemią po deszczu. Mali bohaterowie wyrzeźbieni przez artystkę zdają się wychodzić z ziemi na podobieństwo kiełkujących na wiosnę roślin. Zielone światło sączące się zza stalaktytów i stalagmitów może dawać nadzieję na odrodzenie ludzi, natury i całej planety.

Więcej informacji

Fu Dog, 2023, glina szamotowa, tlenki metalu, angoba fot. dzięki uprzejmości artystki

Wrocław

20. edycja Biennale Sztuki Mediów WRO

10-27.05.2023

Już 10 maja pod hasłem Fungible Content/Treści Wymienialne rozpocznie się jubileuszowa 20. edycja Biennale Sztuki Mediów WRO 2023. W 13 lokalizacjach we Wrocławiu będzie można skonfrontować się z dziełami ponad 70 polskich i zagranicznych artystów i artystek oraz wziąć udział w spotkaniach, performensach, koncertach i spacerach. Biennale WRO zaprosi do metawersum pełnego maszyn i botów. Od 1989 roku Biennale WRO prezentuje wybrane najnowsze dzieła sztuki tworzonej cyfrowymi środkami kreacji i komunikacji. Jubileuszowa edycja to aż 50 – w znacznej części premierowych – prac: od dzieł VR, poprzez performansy, projekty wizualno-dźwiękowe i interaktywne, po sytuacje kontemplacyjne.

Wiodącym nurtem tegorocznej edycji jest rozmowa prowadzona przez ludzi i maszyny, a właściwie – świat współdzielony z robotami, maszynami i botami, które w niesamowitym tempie uczą się nas, ale i narzucają nam nowe zachowania – mówi Piotr Krajewski, dyrektor artystyczny Biennale WRO. - Pojawiają się w pracach jako alter ego, równe nam osoby, które mierzą się z ważnymi kwestiami społecznymi, takimi jak feminizm, transgresja czy płeć. Przykładowo, w wideo-instalacji Retraining Laziness ludzki pracownik i wadliwie działający robot dyskutują o związku między złymi warunkami pracy, samowyzyskiem i czasem.

W świat wymagający zmierzenia się z tymi problemami wkraczają też młodzi polscy absolwenci i absolwentki uczelni artystycznych. Zobaczymy Mikoryzę – wystawę 9. edycji Konkursu Najlepszych Dyplomów Sztuki Mediów. Tytułowa mikoryza to strzępki grzybni, które żyją w symbiozie z korzeniami roślin i zwiększają ich odporność na choroby. Na podobnej zasadzie oddziałują na siebie artyści i artystki, wprowadzając do swoich prac grzybiczy komponent.

Więcej informacji

materiały promocyjne

BWA Wrocław

Galeria SIC!

Wystawa: I & We. Wystawa szkła norweskiego

24.03 - 18.06.2023

Kuratorka: Mika Drozdowska

Najnowsza wystawa w galerii SIC! zbiera prace przedstawiające relację człowiek-natura jako system naczyń połączonych. Jest to prezentacja szkła współczesnego, autorstwa dziesięciu Norweżek, które stworzyły wyjątkowe, artystyczne uniwersa.

Na wystawie zobaczymy selekcję prac obiektowych, wideo oraz fotografii, w których metamorficzny charakter szkła zostaje wykorzystany na poziomie kształtowania się materii, ale także idei. Prezentowane prace są na-rzędziem zaangażowania, generują relacje, performują. Pełnią funkcję nośników informacji, opowiadają przy-szłym generacjom o naszej teraźniejszości, ale też gorzko ją komentują. Są impulsem do zrewidowania wła-snych praktyk artystycznych w kontekście zmian klimatycznych i naszej intensywnej eksploatacji zasobów Ziemi. Niektóre zadają pytanie o to, w jakiej formie, a może czy w ogóle, szkło będzie wciąż częścią naszego życia. Inne, bez krzty powagi odważnie przedrzeźniają rzeczywistość. W niektórych dostrzegamy metaforę ludzkich kodów i zachowań, kolejne zaś są obrazem naszej wytrzymałości i umiejętności adaptacji.

Więcej informacji

Heidi Kristiansen, Gloubi boulga ©Pål Hoff

Galeria Dizajn BWA Wrocław

Wystawa: Kowalscy muszą wypocząć. Wystawa o Pafawagu i czasie wolnym

25.02-21.05.2023

Kuratorka: Iwona Kałuża

Czym w odniesieniu do pracy jest odpoczynek? Jak podchodzono do niego w dobie socjalizmu, kiedy pojęcie wczasów dopiero zaczynało krystalizować się wśród robotniczego społeczeństwa? Państwowa Fabryka Wagonów „Pafawag” to jedno z pierwszych uruchomionych po 1945 roku przedsiębiorstw we Wrocławiu. Jako jeden z największych w tym czasie zakładów pracy obarczona była ogromnym ciężarem politycznym. Było to specyficzne „miasto w mieście”, gdzie na ponad stuhektarowym obszarze produkowano tabor kolejowy, a także wprowadzano praktyki humanizacji pracy.

Historie wieloletnich pracowników i znalezione w ich szufladach proporce, przypinki, zdjęcia, sportowa koszulka, czapka czy inne materiały reklamowe to zapis codzienności okresu PRL – pewien jego wyimek,który w tym przypadku stał się bazą do stworzenia narracji. Na pierwszy rzut oka nacisk kładziony na projektowy aspekt prezentowanych przedmiotów nie narzuca ich polityczności, choć nie można zapomnieć, że powstały w czasie, kiedy imprezy masowe wyrażały ideologię komunizmu. W tym przypadku mają one jednak jeszcze jeden wymiar – są wyrazem sentymentu do własnej przeszłości. Do wspomnień, a może i nawet złudnej iluzji z czasów młodości. Bo, jak wynika z rozmów z byłymi pracownikami i pracownicami, dla wielu z nich Pafawag był ikoną: miejscem pracy, a także odpoczynku.

Więcej informacji

widok wystawy, fot. Alicja Kielan

Galeria BWA Wrocław Główny

Wystawa: Podróż do wnętrza Ziemi

10.03-11.06.2023

Kuratorka: Joanna Kobyłt

Punktem wyjścia dla wystawy jest powieść Juliusza Verne’a z 1864 roku, w której główni bohaterowie odbywają podziemną wyprawę, będącą swoistą podróżą w czasie. Oglądają paleontologiczne ślady życia roślin i zwierząt, łowią prehistoryczne ryby, natrafiają na las gigantycznych grzybów, wreszcie odnajdują szczątki człowieka kopalnego. Cała podziemna struktura wydaje się być niemal stworzona do bytności ludzi pod ziemią. Podróż do wnętrza Ziemi ma charakter eseju wizualnego, w którym sztuka ilustruje ludzkie relacje z wnętrznościami ziemskimi. Jednocześnie wystawa łączy ze sobą dwa wątki kluczowe dla miejsca, w którym się odbywa: podróż i węgiel kamienny. Artyści i artystki zaproszeni do wystawy przyglądają się stosunkowi człowieka do geologicznych zasobów, a ekspozycja przywodzi na myśl dawne muzea historii naturalnej. W pracach pojawiają się wizje podziemnych światów i początków życia, a także temat wydobywania i spalania paliw kopalnych, które to procesy ściśle dyktują warunki życia polityczno - ekonomicznego. Człowiek ukazany jest w relacji do podziemi – z ich zasobami, skałami, minerałami, archeologicznymi artefaktami. Wystawa jest propozycją odczytania książki Verne’a, używając dzisiejszej wiedzy o antropocenie - epoce zawłaszczonej przez człowieka i o konsekwencjach przekształceń planety.

Więcej informacji

Patrycja Orzechowska, Przytulmy to co ciemne, kolaż 2022

Studio BWA Wrocław

Wystawa: Mikoryza

Wystawa 9. Konkursu Najlepszych Dyplomów Sztuki Mediów

10.05–27.05.2023

Kurator: Cezary Wicher

Tegoroczna wystawa 9. Konkursu Najlepszych Dyplomów Sztuki Mediów jest kontynuacją współpracy między ośmioma uczelniami o różnorodnych modelach kształcenia w dziedzinie sztuki mediów w Polsce. Wystawa jest również jednym z głównych komponentów Biennale WRO 2023 Treści wymienialne / Fungible Content. W Studio BWA Wrocław zobaczymy prace inspirowane strukturą grzybni, układami biomorficznymi oraz psychodeliczne i rozmarzone realizacje wideo.

Metafora mikoryzy jest przedstawiona na wystawie na dwa sposoby – z jednej strony tytuł odnosi się do narracji Konkursu, u którego podstaw leży model rywalizacji. Budując ekspozycję i relacje między uczestniczkami i uczestnikami wystawy w kontekście ich prac, staramy się uwypuklić charakter współbycia i współdziałania w jednej przestrzeni. Z drugiej strony, grzybiczy komponent jest widoczny w pracach prezentowanych na wystawie.–komentuje kurator i producent Mikoryzy.

Więcej informacji

Oleksandr Holiuk, "A Call to a Friend", mat. dzięki uprzejmości artysty

Centrum Kultury Agora

Wystawa: Wokół sceny: teatralna immersja

28.04 - 17.05.2023

Wystawa Sebastiana Siepietowskiego pt. Wokół sceny: teatralna immersja ukazuje poszukiwania twórcze artysty, który zajmuje się projektowaniem scenografii teatralnej i filmowej, tworzeniem grafik, animacji oraz wizualizacji a także działaniami na pograniczu teatru, performansu i sztuk wizualnych. Ekspozycja będzie próbą odpowiedzi jak nowe technologie mogą wpływać na doświaczenie nie tylko teatru, ale także szeroko pojętej kultury.

W galerii CK Agora zaprezentujemy projekt wykonany w technologii 3D, jako innowacyjną formę podejścia do instalacji teatralnej. Będzie to praca multimedialna, interaktywna i wielo-immersyjna, możliwa do odbioru na wielu płaszczyznach, m.in. w rzeczywistości wirtualnej. Instalacja zostanie zmapowana na specjalnie przygotowanych obiektach ruchomych oraz w przestrzeni naszej galerii. Ponadto, na ekspozycji znajdą się obrazy i rysunki artysty prezentujące projekty scenograficzne, zarówno te w formie grafiki komputerowej jak i wykonane ręcznie. Całość wystawy, dzięki użyciu świateł, projektora i innych urządzeń mobilnych zostanie „ożywiona”, tworząc tym samym dialog pomiędzy pracami analogowymi i warstwą multimedialną.

Więcej informacji

widok wystawy, fot. Tobiasz Papuczys

Muzeum Architektury we Wrocławiu

Wystawa: Antropocen

23.03 - 21.05.2023

Kuratorzy: Kacper Kępiński, Adrian Krężlik

Wystawa „Antropocen” prezentuje współczesne realizacje architektoniczne, innowacje i projekty na przyszłość, które rysują kontekst aktualnych wyzwań wobec katastrofy środowiskowej. Pokazujemy dzisiejsze problemy i szukamy możliwości ich rozwiązywania. Osadzamy architekturę w kontekście ekologicznym i społecznym, patrząc na nią jako efekt, lecz też jako narzędzie globalnych i lokalnych zmian w postrzeganiu relacji człowieka z przyrodą. Prezentujemy pozytywne przykłady współczesnych i historycznych projektów, realizacji i technologii, które są w stanie tworzyć bezpieczne i sprawiedliwe środowisko życia zarówno dla człowieka, zwierząt i roślin.

Więcej informacji

widok wystawy, fot. Wojciech Chrubasik

Muzeum Narodowe we Wrocławiu

Pawilon Czterech Kopuł Muzeum Sztuki Współczesnej

wystawa: Twarzą w twarz

26.02-04.06.2023

Kuratorki wystawy: Iwona Dorota Bigos & Małgorzata Micuła

Wystawę zbudowano wokół najważniejszych dla historii twarzy zagadnień: samoidentyfikacji, portretu, maski i twarzy syntetycznej. Można na niej prześledzić, w jaki sposób zmieniał się status ludzkiego wizerunku i jak wzrastała społeczna potrzeba jego rejestrowania oraz jak ewoluowały formy zapisywania – zaskoczyć widza może wielość punktów widzenia. Zwiedzający obejrzeć mogą autoportrety i portrety trumienne, które gloryfikowały twarz, maski pośmiertne, które w XIX w. stawały się nierzadko mieszczańskim bibelotem, oraz maski rytualne, opiekuńcze czy taneczne, które zapewniały kamuflaż, ale i zmianę tożsamości. Nie zabrakło motywów najbardziej współczesnych, związanych z generowaniem twarzy cyfrowych i syntetycznych.

Więcej informacji

Weronika Gęsicka, Bez tytułu #14 z serii SMASH, 2019–2020

Pawilon Czterech Kopuł Muzeum Sztuki Współczesnej

wystawa: Otto Piene. Gwiazdy

22.01-25.06.2023

Kuratorka: Iwona Dorota Bigos

Pierwsza w Polsce indywidualna wystawa prac Ottona Piene – światowej sławy niemiecko-amerykańskiego artysty, jednego z założycieli grupy ZERO. Pokazane są jego słynne rzeźby powietrzne „Długie gwiazdy” (2014) oraz instalacja świetlna „Praska przestrzeń światła” (2002/2017).

Jako artysta Piene zrezygnował z tradycyjnego malarstwa, aby tworzyć dzieła ze światła, ognia i ruchu. Łączył sztukę awangardową z najnowocześniejszą techniką, tworząc uniwersalne dzieła, którym znaczenie nadawali sami widzowie – wypełniając je swoimi emocjami i doświadczeniami. Ożywiał instalacje, aby ruchem i kolorem kreować świat oparty na empatii i równości.

Więcej informacji

Otto Piene, „Długie gwiazdy”, 2014, © Otto Piene Estate / VG Bild-Kunst, Bonn, dzięki uprzejmości Sprüth Magers. Fot. M. Lorek

Zielona Góra

BWA Zielona Góra

wystawa: Kolekcja Dostępna

22.04-28.05.2023

Zespół kuratorski: Małgorzata Dobrucka, Krystian Kamiński, Agata Sztorc-Gromaszek

Wystawa prac ze zbiorów Galerii Labirynt oraz z kolekcji galerii BWA w Zielonej Górze uzupełnionych o adaptacje przeznaczone dla osób z niepełnosprawnościami oraz migrantek i migrantów. Przygotowane materiały pozwalają na odbiór wystawy przez każdą osobę bez względu na wiek czy poziom sprawności. Wszystkim dziełom prezentowanym na wystawie towarzyszą adaptacje przeznaczone do dotykania – tyflografiki lub makiety. Są to autorskie, eksperymentalne projekty wykonane między innymi przez studentów i studentki Instytutu Sztuk Pięknych UMCS w Lublinie pod kierunkiem dr Ewy Niestorowicz.

Więcej informacji

fot. materiały promocyjne

Wszystkie cytaty zostały zaczerpnięte z oficjalnych materiałów prasowych uczestniczących w przeglądzie wydarzeń.

Obieg po Sztuce Współczesnej przygotowany pod redakcją Aleksandry Pudlak

Aleksandra Pudlak

W tle widok wystawy Lii Kimury znajdującej się w MCSW Elektrownia w Radomiu, fot. Marcin Kucewicz.